Bλάχου / «Μια ευκαιρία ν’ ανταμώσουμε ξανά…»

Λίγο πριν την επίσημη παρουσίαση του νέου της δίσκου, «Τα Κρυμμένα», στο Mon Repos, η Ιωάννα Βλάχου αποκαλύπτει στο Corfu Stories όσα… κρύβονται στις μπόλικες ψυχές του.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΗΛΙΑ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟ

Είν’ αυτά που δεν ειπώθηκαν ποτέ. Λέξεις, σκέψεις, μύχια όνειρα και εικόνες, που, κουρνιασμένα στην ασφάλεια της λέξης, του λευκού χαρτιού, περίμεναν, με υπομονή, να βρουν φωνή… Είναι οι ιστορίες, που κρύβουν κάτω απ’ το δέρμα τους. Εκείνες οι οικείες, που κάποια στιγμή πετάνε μπόι κι αυξάνουν τις εντάσεις˙ έρωτες, χαρές, διλήμματα, αγωνίες… Είναι η έκπληξη, τ’ απρόσμενο. Τ’ απάντημα του βαλς με το ζεϊμπέκικο. Του τάνγκο, με το λυρικό. Η συγχορδία κοντραμπάσου – μπουζουκιού…  Είναι και οι άνθρωποι. Οι φίλοι. Οι συνεργάτες. Και όλες οι στιγμές τους (οι όμορφες, οι δύσκολες, οι εύθυμες, οι ανθρώπινες), στο δρόμο ως την τελική δημιουργία…

«Τα Kρυμμένα», η νέα δισκογραφική δουλειά της Ιωάννας Βλάχου, κρύβουν στη σάρκα τους πολλές ζωές. Τετάρτη (7/9) απόγευμα, στο Mon Repos, αρχίζει η ανακάλυψη…

ΣΑΒΒΑΤΟ πρωί, κάπου στον Πεζόδρομο. Κόσμος, τσιγάρα, χαιρετούρες, αρώματα café κι ένα πρωτόβγαλτο CD, με καλαίσθητο εξώφυλλο, που παλεύει να απαλλαγεί απ’ την αστραφτερή του ζελατίνα: «Μόλις τα παρέλαβα, σήμερα το πρωί», ψιθυρίζει η Ιωάννα.

ΚΡΙΣΗ ΠΡΩΤΗ: ο ενθουσιασμός της. Διάχυτος. Αυθόρμητος. Δίχως ίχνος απ’ την ατονία που, συνήθως, συναντάς, απ’ ένα σημείο κι έπειτα, σε καλλιτέχνες με τη δική της διαδρομή. Κρίση δεύτερη: η συγκίνηση˙ «έτσι βλέπω να κυλά η μέρα σήμερα, με δάκρυα χαράς», ομολογεί χαμογελώντας σε μια ανύποπτη αποστροφή του λόγου της.

ΑΝ ΚΑΤΙ υπήρξε προφανές από την πρώτη σύσταση, ήταν αυτό: σ’ αυτόν εδώ τον κήπο, δε θα ‘βρεις τίποτε το διαδικαστικό. Το τυπικό.  Όλα τους έχουν σφυγμό. Τα πάντα…

ΣΤΡΟΦΗ στο ρολοδείκτη κάπου δύο χρόνια πριν. Τότε έπεσε ο πρώτος σπόρος των «Κρυμμένων»: «Το πρώτο τραγούδι που γράφτηκε», θυμάται, «ήταν ένα ζεϊμπέκικο, “Η Εβδομάδα σου”. Ποίημα του Τριαντάφυλλου (Κωτόπουλου). Περιλαμβανόταν σε μία συλλογή του. Έδωσα το βιβλίο στην Όλγα (Κουτσούκαλη). Της έκανε εντύπωση αυτό το ποίημα. Και το έκανε τραγούδι. Μετά, λέμε, “εδώ είμαστε”. Γιατί να μην κάνουμε ένα ακόμα;»

ΕΚΑΝΑΝ. Πολλά – ο Κωτόπουλος υπογράφει καθ’ ολοκληρίαν τους στίχους του LP. «Με τον Τριαντάφυλλο», λέει η Ιωάννα, «μας έσμιξαν οι στίχοι και η μουσική. Γνωριστήκαμε σ’ ένα κάλεσμα του Ιονίου Πανεπιστημίου, όταν κλήθηκα να “ντύσω” ένα ποίημά του, την “Καθαρή Γραφή”. Κι έκτοτε ακολούθησαν πολλές… καθαρές γραφές˙ ή γραφές, γενικά. Δεν στο κρύβω: απ’ όταν μπήκε στην επαγγελματική ζωή μου, άλλαξαν πολλά. Μ’ έκανε να δω τα πράγματα με άλλο μάτι. Να λειτουργώ διαφορετικά. Στο πώς βλέπω την πορεία μου. Ο Τριαντάφυλλος έχει ένα προσωπικό στιλ , μια δική του ματιά κι έναν πολύ ιδιαίτερο στίχο. Στοχευμένο κι επίκαιρο. Που “χτυπάει”. Κι ένα πολύ συγκινητικό στοιχείο, για μένα, είναι ότι στις συλλογές του κάνει μεγάλες αναφορές στην Κέρκυρα. Το λατρεύει το νησί. Και το λέει, σε κάθε ευκαιρία…». 

ΔΕΚΑ ολοκαίνουργια κομμάτια. Τα οκτώ, σε σύνθεση Κουτσούκαλη. Τα δύο, του Κωνσταντίνου Κατωμέρη. Θα τα διακρίνεις εύκολα – δυο όμορφες, παρένθετες εκπλήξεις, άλλου ύφους, πέρα απ’ τα όρια σύγχρονο – έντεχνο, που κινείται το υπόλοιπο υλικό.

ΕΝΑ ΤΑΝΓΚΟ… «Το δεύτερο τραγούδι που ηχογραφήσαμε. Είχε τη μελωδία στο μυαλό του και ζητούσε στίχο. “Ονειρεύομαι”, μου είπε, “μια γυναίκα με κόκκινα χείλη, να χορεύει τάνγκο, να ανεμίζει η μορφή της στον αέρα”. Το μετέφερα στο στιχουργό και γεννήθηκε το ομώνυμο: Tango.”»

ΚΙ ΕΝΑ ΒΑΛΣ… «Για την ακρίβεια, βαλς – οπερέτα˙ είναι, νομίζω, και η μεγάλη έκπληξη του CD: ντουέτο μ’ έναν κατ’ εξοχήν λυρικό ερμηνευτή, τον Άγγελο Χονδρογιάννη, το “Μοn Repos» – σε ερμηνεία με πραγματικά κλασικό τρόπο: εγώ ως σοπράνο, ο Άγγελος ως βαρύτονος. Ένα επιβλητικό κομμάτι, που ο Κωνσταντίνος (Κατωμέρης) το έγραψε έχοντας κατά νου μια ατμόσφαιρα με φανφάρες, κόσμο, μουσικές, κοντέσες να περπατούν στο δρόμο… Και μέσα εκεί, να εξελίσσεται η ιστορία – σαν… ταινία μικρού μήκους: ο έρωτας ενός ζευγαριού, που γνωρίστηκε στο νησί, ενώ εκείνος είχε γυρίσει παντού “στης Βενετιάς τα μέρη”, καταλήγοντας  -μετά από βόλτες στα καντούνια της πόλης- να τραγουδάνε αγκαλιά στην τόσο αγαπημένη μας αμμουδιά του Mon Repos. Kαι ξέρεις κάτι; Το θεωρώ γούρικο τραγούδι…»

• Γούρικο;

«Ναι, γούρικο. Όταν, αρχικά, είχαμε σκεφτεί να κάνουμε την παρουσίαση (η οποία, πρώτη, θέλω πάντα να γίνεται στην Κέρκυρα), είχα σκεφτεί τον Κήπο του Λαού. Το είχα σαν μεράκι, να καλέσω όλο τον κόσμο, να περάσουμε καλά, να γίνουμε ένα μέσα απ’ τα τραγούδια μας. Τελικά, με τις συνθήκες που προέκυψαν και τους περιορισμούς, φθάσαμε να σκεφτούμε ακόμη και την αναβολή της παρουσίασης. Ώσπου εμφανίστηκε η περίπτωση –της κάπως μεγαλύτερης χωροταξική δυνατότητας- του Mon Repos. Όπως το τραγούδι μας…»

ΒΑΛΣ, τάνγκο, οπερέτα, λαϊκό, έντεχνο… Ανακατώνονται μπόλικα στιλ στον ίδιο μύλο, για να δώσεις στο LP έναν μονολεκτικό προσδιορισμό. Τούτο είναι, προφανώς, κι ένα καίριο στοιχείο της ιδιαίτερης γοητείας του, που κάνει την καταξιωμένη ερμηνεύτρια να μιλά για «κάτι τελείως διαφορετικό απ’ όσα είχα κάνει πριν. Μια άλλη άποψη. Μια άλλη φρεσκάδα – ίσως και τόλμη…».

ΚΑΜΙΑ υπερβολή. Πέρα απ’ τα εξατομικευμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά των κομματιών, το (πάντα) ζητούμενο της ομοιογενούς ένταξης σ’ ένα ενιαίο οργανικό σύνολο, ήταν εξ ορισμού μια δύσκολη διαδικασία με τόσα «multi-culti» επιμέρους. Το, τελικά, «όλα καλώς», έχει και ‘δώ, βαριά υπογραφή: «Είναι, πραγματικά, εντυπωσιακός ο τρόπος που ο Σπύρος Παγιάτης “έντυσε” ενορχηστρωτικά όλο το CD. Kατάφερε, μ’ έναν μοναδικό τρόπο, να “μπει στο μυαλό” όλων των δημιουργών, ειδικά των συνθετών. Με αποτέλεσμα, στο τέλος να είναι όλοι πολύ ικανοποιημένοι. Δεν είναι και το πιο σύνηθες πράγμα στον κόσμο (γελάει)…»

• Κι όλα αυτά, εν μέσω πανδημίας…

«Ακριβώς. Χρειάστηκε μεγάλος κόπος – έμειναν άλλες δουλειές στη μέση. Αλλά δεν υπήρχε περίπτωση ν’ αρχίσω κάτι και να μην το τελειώσω. Το καλό ήταν πως προλάβαμε και ολοκληρώσαμε στην Αθήνα τα 9/10 των ηχογραφήσεων πριν απ’ το lockdown – 11 Μαρτίου επέστρεψα. Σ’ ένα υπέροχο στούντιο, με εξαιρετικούς μουσικούς και τη πλήρη φροντίδα του Σπύρου (Παγιάτης), που κατόπιν προχώρησε στις ενορχηστρώσεις, την “τελευταία πινελιά” – με την επικοινωνία μας πλέον μέσω skype, τηλεφώνων, μηνυμάτων…».

• Και το 1/10;

«Τη “Βεγγέρα”, λες. Την ηχογραφήσαμε εδώ – το τελευταίο μας κομμάτι. Ένα δυνατό τραγούδι, ένα έντεχνο ζεϊμπέκικο, με ισχυρό, επίκαιρο στίχο˙ μήπως δε ζούμε όλοι μας μια… περίεργη βεγγέρα; Κάνουμε τραπέζια με παράξενο τρόπο. Εκδηλώσεις, το ίδιο. Όλα τα καλέσματα είναι πολύ παράξενα…».

Η «ΒΕΓΓΕΡΑ» είναι απ’ τα δείγματα της δουλειάς που παρουσιάστηκαν ήδη στο κοινό – παρέα με το «Είσαι» (κυκλοφορεί ήδη σε video lyrics, «ένα δροσερό, καλοκαιρινό κομμάτι, που ταίριαζε με την εποχή, ντουέτο με τον Δημήτρη Σαββαϊδη, μια πιο σύγχρονη φωνή, συνεργάτης της Σπύρου Παγιάτη, που “συμπληρώνει”, αν θες, τη δική μου, που είναι κάπως πιο “κλασική”»).

Το video clip της «Βεγγέρας» αναμένεται άμεσα στον διαδικτυακό αέρα. Γυρίσματα έχουν ήδη γίνει και για το «Είσαι», ενώ στο πρόγραμμα είναι η οπτικοποίηση και του «Mon Repos», «πρώτα ο Θεός, με πολλούς συμμετέχοντες…»

ΣΥΝΕΒΗ δυο φορές, στην επιχείρηση των θερινών, live εμφανίσεών της, με τον Λάκη Τζηλιάνο. Η ανταπόκριση, θερμή: «Ήταν πολύ συγκινητικό. Χειροκροτήματα, video… Δεν υπάρχει μεγαλύτερο κέρδος απ’ το να βλέπεις τον κόσμο ν’ αντιδρά κατά τέτοιον τρόπο. Όχι “από υποχρέωση” – το καταλαβαίνεις, πάντα το καταλαβαίνεις, αν το “εννοεί”. Το βλέπεις στο βλέμμα του, στο ρυθμό που κινεί το σώμα του, στο χειροκρότημα, στο σιγοψιθύρισμά του. Κι εδώ, δόξα τω Θεώ…»

ΕΝΑ, το σκιαγραφεί, «μοναδικό συναίσθημα», τροφοδοτημένο μ’ ένα ακόμη αγιασμένο καύσιμο. Το γεγονός ότι «δεν ήταν ερμηνεία τραγουδιού άλλου καλλιτέχνη. Αλλά ενός “δικού σου”. Έχει τεράστια διαφορά. Και σε συγκινησιακό επίπεδο και σε επίπεδο… αγωνίας. Εδώ, ο Τριαντάφυλλος, η Όλγα, ο Κωνσταντίνος, έγραψαν για μένα. Και τους είμαι, πραγματικά, ευγνώμων γι’ αυτό…»

ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ «συνεργάτες» ήταν απ’ τα σταθερά σημεία αναφοράς –και μικρών επιστροφών- σ’ όλη τη διάρκεια της συζήτησης. Γενναιόδωρα. «Μα, ειδικά αυτήν την εποχή, αν δεν έχεις δίπλα σου ανθρώπους να σε στηρίζουν και να σ’ εμπιστεύονται, δεν μπορείς να κάνεις κάτι. Γι’ αυτό και –ειλικρινά, σου μιλάω- τους νιώθω πλέον οικογένειά μου…»

ΤΟ «ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ» της στον Τριαντάφυλλο Κωτόπουλο το είπε και μ’ έναν άλλο τρόπο: «Ήδη, το προηγούμενο διάστημα, γυρίσαμε το video clip (σ.σ. Νίκος Βλάχος) για τη “Βεγγέρα”. Στη Θεσσαλονίκη – γενικά, μ’ αρέσει να γυρίζω, άλλοτε στη Φλώρινα, άλλοτε στο αρχαίο θέατρο Δωδώνης… Η επιλογή, τώρα, της Θεσσαλονίκης είχε να κάνει και με το γεγονός ότι από εκεί κατάγεται ο στιχουργός μας. Ας πούμε, σαν δώρο…»

• Και γιατί επιλέχτηκε η «Bεγγέρα», ειδικώς;

«Πέρα απ’ το γεγονός ότι, όπως σου είπα, το θεωρώ ένα δυνατό, αλλά κι επίκαιρο τραγούδι (γραμμένο την περίοδο της καραντίνας, όταν ο ένας μας είχε στερηθεί τον άλλον), ήξερα ότι… ένα “κλικ” περισσότερο το αγαπάει και ο ίδιος αυτό το τραγούδι!»

• Κι εσύ; Το αγαπημένο σου;

«Όλα παιδιά μας είναι, όλα τ’ αγαπάμε πολύ. Ερμηνευτικά, πάντως, ok… Θα πω “Το Κομμάτι σου”. Ένα τραγούδι με κλασική κιθάρα, που έχει μέσα μια λέξη, “ο Πειρατής”, που, προσωπικά, με τρελαίνει. Αφού, να σκεφτείς, έτσι το φωνάζω το τραγούδι: “o Πειρατής”. Η Όλγα, πάλι, έχει μια αδυναμία στο “Και στέκεις μόνη”, το πρώτο τραγούδι του CD. Ε; Για πες…»

ΠΛΗΣΙΑΖΟΝΤΑΣ, πια, μεσημεράκι, η Όλγα Κουτσούκαλη, έχει αφήσει πίσω το χορωδιακό μάθημα του πρωϊνού κι έχει ήδη προστεθεί στην κομπανία του πεζοδρόμιου café. Στα χέρια της κρατάει «το CD σου», ξεφυλλίζει το περιποιημένο booklet με τους στίχους, μοιράζεται (και) τον δικό της ενθουσιασμό.

«ΜΕ ΤΗΝ ΟΛΓΑ», λέει η Ιωάννα, «γνωριστήκαμε το ’17, όταν, δεδομένου ότι είναι κι εκπαιδευτικός, μου έκανε μια πρόταση να παρουσιάσω κάποια τραγούδια. Ήταν μια εκδήλωση στο Περιστύλιο, με τις τότε “Αέρινες Φωνές”, που μόλις είχαν κατακτήσει μια σπουδαία διάκριση στη Σερβία. Εκείνο το απόγευμα, είπα και ορισμένα δικά μου τραγούδια. Τα άκουσε, μιλήσαμε και, μολονότι έχει άλλες επιρροές, κάπως πιο μοντέρνες, “δέσαμε”. Kαι μουσικά, αλλά και ως άνθρωποι. Φίλες, πλέον, κολλητές…»

ΔΕ ΔΥΣΚΟΛΕΥΕΣΑΙ να το διακρίνεις. Απλά, παρατηρείς. Κι ακούς. Πλην άλλων, και σκόρπιες, ανέκδοτες ιστοριούλες («Κρυμμένες» και του λόγου τους στο υπόγειο των backstage) απ’ την ίδια τη διαδικασία δημιουργίας του δίσκου. Ένα βράδυ, στον «πέτρινο μύλο» (Ανεμόμυλος), που γέννησε το «Είσαι» («και στην αρχή μου έλεγες, “άσ’ το, λάθος”») ή την… κυκλοθυμική ιστορία της «Βεγγέρας» («όταν πρωτοδιάβασε τους στίχους, μου άρχισε τα “σου, ξου, μου”, ώσπου ένα βράδυ, σπίτι μου, δήλωσε ξετρελαμένη και μέχρι να βγω από το ντουζ είχε γράψει ήδη τη μουσική»). Ή τα tips, βραδιάς Τετάρτης…

• Όπου τι, ακριβώς, θα παρακολουθήσουμε;

«Κατ’ αρχήν, είμαι πολύ χαρούμενη, γιατί, για πρώτη φορά θα βρεθούμε όλοι οι συντελεστές μαζί.  Από εκεί και πέρα, δεν θέλω να γίνει κάτι κοινότυπο, με πολλά λόγια. Θα έλεγα, “ένας λόγος, ένα “Κρυμμένο”, εναλλάξ – υπό τον συντονισμό της εξαιρετικής, Μαρίνας Μοσχάτ. Και στο τέλος, να κρατήσουμε λίγο παραπάνω τον κόσμο, μ’ ένα μικρό, μουσικό πρόγραμμα – πιάνο, μπουζούκι, κοντραμπάσο. Όλο αυτό το διάστημα, στερηθήκαμε ο ένας τον άλλον. Οπότε, το βλέπω ως μια ευκαιρία να ανταμώσουμε ξανά με το κοινό. Να γίνουμε ένα, όπως θέλω να συμβαίνει πάντα, σε κάθε μας συνάντηση. Γιατί πάντα είχα τη διάθεση να είμαι πολύ δοτική. Και νομίζω πως αυτό ο κόσμος το έχει εκτιμήσει. Και με στηρίζει και μ’ ακολουθεί, εδώ και κοντά 30 χρόνια. Και γι’ αυτό και του χρωστάω… Ένα πολύ μεγάλο… από καρδιάς… “ευχαριστώ”…»