Η Λίνα Καλδάνη προτείνει 10+1 λαχανικά για το φθινοπωρινό μας μποστάνι

Μίνι οδηγός φύτευσης και σποράς 10+1 εύκολων λαχανικών για το φθινοπωρινό μποστάνι μας

Γράφει η Λίνα Καλδάνη, / Γεωπόνος “Agroland Corfu“

ΤO ΚΑΛΟΚΑΙΡΑΚΙ φτάνει σιγά σιγά στο τέλος του και δίνει τη θέση του στο ατμοσφαιρικό φθινόπωρο. Καθώς η εποχή αλλάζει, η θερμοκρασία πέφτει, τα πρωτοβρόχια κάνουν την εμφάνισή τους και η γη ξεκουράζεται από τον κάματο του καλοκαιριού και της ζέστης. Η φύση ανακάμπτει και οι βιορυθμοί των φυτών αλλάζουν, ακολουθώντας έναν διαφορετικό, πιο αργό και χαλαρό κύκλο.

Κι ενώ όταν αναφερόμαστε σε σπορά, καλλιέργεια και συγκομιδή, τείνουμε να τις τοποθετούμε εποχιακά στην άνοιξη και το καλοκαίρι, οι καλλιέργειες του φθινοπώρου είναι εξίσου ελκυστικές και ενδιαφέρουσες και περιλαμβάνουν μεγάλη γκάμα φυλλωδών και μη λαχανικών υψηλής θρεπτικής αξίας και νοστιμιάς που χρειάζονται πολύ λίγη φροντίδα. Το φθινοπωρινό μποστάνι μας αναπτύσσεται πλέον με πιο αργούς ρυθμούς και το πότισμα των κηπευτικών αποβάλλει τον επιτακτικό χαρακτήρα που είχε το καλοκαίρι, αφού οι χαμηλότερες θερμοκρασίες και η αυξημένη ατμοσφαιρική υγρασία φροντίζουν για τη διατήρηση των φυτών χωρίς μεγάλο κόπο. Σε κάθε περίπτωση μπορούμε ακόμη να φυτέψουμε και σε γλάστρες, τηρώντας απλά ένα πιο συχνό πρόγραμμα στο πότισμα και τοποθετώντας τις σε προστατευμένες από τον άνεμο θέσεις.

Αρχικά, είναι σημαντικό να εξασφαλίσουμε αφράτο χώμα και θέσεις με ηλιοφάνεια για τα φυτά που θα καλλιεργήσουμε. Το επαρκές δούλεμα του εδάφους, καθώς και ο εμπλουτισμός του με οργανική ουσία και κομπόστ, αποτελούν τις πρώτες ενέργειες που οφείλουμε να κάνουμε στο χώρο που θα υποδεχτεί τις καλλιέργειες μας. Στη συνέχεια, η διαχείριση του χώρου μας είναι καθοριστικής σημασίας ώστε να υπάρχει μια υποτυπώδης οργάνωση και κατηγοριοποίηση των φυτών. Κάποια από τα λαχανικά χρειάζονται αρκετό χώρο για να ευδοκιμήσουν και ως εκ τούτου είναι χρήσιμο να υπολογιστεί η περιοχή που θα καλύψουν, οι αποστάσεις από φυτό σε φυτό, αλλά και οι αποστάσεις ανάμεσα σε κάθε γραμμή. Τα πράγματα γίνονται πολύ απλά εάν χρησιμοποιηθεί ένα μέτρο και ένα τεντωμένο σκοινί που θα εξυπηρετήσει ως οδηγός για τη στοίχιση των φυτών. Για τους πιο πολυάσχολους βέβαια, σαφώς μπορεί να ακολουθηθεί μια πιο ελεύθερη μέθοδος σποράς, η οποία θα προσδώσει στον κήπο μια πανδαισία χρωμάτων και μια νότα αφαιρετικού εξπρεσιονισμού!

Ας δούμε λοιπόν στη συνέχεια τα 10+1 υπέροχα διατροφικά και γευστικά λαχανικά που πρέπει οπωσδήποτε να καλλιεργούμε στον κήπο μας κάθε φθινόπωρο:

Μπρόκολο

Ο βασιλιάς των σταυρανθών λαχανικών!  Είτε επιλέξουμε ποικιλία με μια ανθοκεφαλή, είτε ποικιλία με παραπούλια, φυτεύουμε τα σπορόφυτα σε αποστάσεις 40εκ μεταξύ τους και σε απόσταση 70 εκ. από γραμμή σε γραμμή. Τα πρώτα μπρόκολα θα τα συγκομίσουμε περίπου 70-90 μέρες μετά.

Κουνουπίδι

Όπως και για το μπρόκολο, τα σπορόφυτα φυτεύονται σε απόσταση 50 εκ. μεταξύ τους και σε απόσταση 80 εκ. από γραμμή σε γραμμή. Η συγκομιδή γίνεται περίπου 80-100 μέρες μετά. Υπάρχουν και μωβ ποικιλίες που είναι εξίσου νόστιμες και ανθεκτικές στις υψηλές θερμοκρασίες.

Λάχανο

Ένα αφράτο λαχανικό με εξίσου σημαντική διατροφική αξία.  Λευκές ή μωβ ποικιλίες φυτεύονται σε απόσταση 50 εκ., ενώ η απόσταση μεταξύ των γραμμών πρέπει να είναι περίπου 1μ. Συγκομίζεται 70-80 ημέρες μετά.

Πράσο

Φυτεύουμε τα έτοιμα φυτά πράσου που έχουν διάμετρο 0,5-1 εκ. σε απόσταση 20 εκ. μεταξύ τους και 35-40 εκ. μεταξύ των γραμμών. Η συγκομιδή γίνεται μετά από 90 περίπου ημέρες, ή όταν ο βλαστός του αναπτυχθεί σε πάχος 4 εκ.

Κρεμμύδι (Κοκκάρι)

Για φρέσκο κρεμμυδάκι διαλέγουμε μεγάλους και σφιχτούς βολβούς και τους φυτεύουμε σε βάθος 2 εκ. με την κορυφή προς τα πάνω, 10 εκ. από βολβό σε βολβό και 30 εκ. από γραμμή σε γραμμή. Συγκομίζουμε όποτε χρειαζόμαστε για τη σαλάτα ή το μαγείρεμά μας, περίπου 1 μήνα μετά. Επειδή το κρεμμύδι προσβάλλεται εύκολα από μυκητολογικές ασθένειες, συνιστάται ο ψεκασμός του με χαλκούχα σκευάσματα ανά 15 ημέρες και εφόσον το φυτό έχει ύψος περίπου 15 εκ. Εάν υπάρχουν προσβολές από έντομα, ψεκάζουμε με κατάλληλα εντομοκτόνα, βιολογικό πύρεθροή με αυτοσχέδιο διάλυμα πράσινου σαπουνιού.

Σκόρδο

Χρησιμοποιούμε σκελίδες σκόρδου, τις οποίες φυτεύουμε σε αφράτο, ελαφρύ και σταγερό έδαφος σε βάθος 3 εκ. Οι σκελίδες μεταξύ τους πρέπει να έχουν απόσταση 15 εκ., ενώ οι γραμμές φύτευσης θα πρέπει να βρίσκονται σε απόσταση 25-30 εκ. Η συγκομιδή για φρέσκο σκόρδο γίνεται 2 μήνες μετά τη φύτευση, ενώ για το ξερό, απαιτούνται οπωσδήποτε 5-6 μήνες. Παρουσιάζει τις ίδιες ευαισθησίες σε ασθένειες και εχθρούς όπως και το κρεμμύδι.

Μαρούλι

Πάρα πολύ δημοφιλές και εύκολο στην καλλιέργεια. Θα φυτεύσετε τα νεαρά φυτά σε αποστάσεις 30-40 εκ. μεταξύ τους και 50 εκ. μεταξύ των γραμμών. Υπάρχουν άφθονες ποικιλίες στο εμπόριο, ίσιο, κατσαρό, με τρυφερό κεφαλάκι (iceberg), καθώς και κόκκινο σγουρό και κόκκινο ίσιο. Το ποτίζετε συχνά και ελαφριά να μη στεγνώνει το χώμα και 1,5 μήνα μετά κόβετε τα πρώτα σας μαρουλάκια!

Αντίδι

Νόστιμα, φυλλώδη, σγουρά ή ίσια, τρώγονται ωμά ή βραστά. Η καλλιέργειά τους δεν παρουσιάζει δυσκολίες, όπως του μαρουλιού. Φυτεύονται ανά 25 εκ., με απόσταση 50 εκ. ανάμεσα στις γραμμές.  Χρειάζονται δροσερό κλίμα για να ευδοκιμήσουν και συχνό πότισμα.  Η συγκομιδή γίνεται 2 μήνες μετά.

Σπανάκι

Αγαπημένο σχεδόν όλων, εύκολο στην καλλιέργειά του. Φυτεύεται ανά 15 εκ. από φυτό σε φυτό και ανά 30 εκ. μεταξύ των γραμμών. Αντέχει σε χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά χρειάζεται συχνή απομάκρυνση των ζιζανίων (ξεβοτάνισμα). 2 μήνες μετά ξεκινάμε τη συγκομιδή κόβοντας τα περιφερειακά φύλλα. Με αυτόν τον τρόπο διατηρούμε το ριζικό στέλεχος ανέπαφο και ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη νέων φύλλων από το ίδιο φυτό.

Καρότο

Είναι πολύ απλό στην καλλιέργειά του και δεν παρουσιάζει ιδιαιτερότητες. Χρειάζεται έδαφος με αρκετή οργανική ουσία, σταθερά ποτίσματα και ψυχρό καιρό. Φυτεύουμε τα φυτά ανά 10 εκ. μεταξύ τους και ανά 30 εκ. μεταξύ των γραμμών. Όπως σε όλα τα λαχανικά με υπόγειο εδώδιμο τμήμα, προσθέτουμε οπωσδήποτε καλιούχο λίπασμα στη μέση του κύκλου της καλλιέργειας.

Ραπανάκια

Νόστιμα, πικάντικα και τραγανά, υπάρχουν σε διάφορα μεγέθη και χρώματα. Φυτεύονται ανά 10 εκ.και30 εκ. μεταξύ των γραμμών. Χρειάζονται μάλλον δροσερό καιρό για να αποδώσουν και η συγκομιδή ξεκινά 1,5 μήνα από τη στιγμή της φύτευσης.

Το σπανάκι, το σέσκουλο, το καρότο, το αντίδι, τα παντζάρια, η ρόκα, ο αρακάς, το μπιζέλι και το ραπανάκι φυτεύονται πανεύκολα και σε σπόρους. Ανακατέψτε το σπόρο με λίγη (ποταμίσια ή καλά ξεπλυμένη) άμμο ώστε να διασπείρετε πιο εύκολα και ομοιόμορφα το σπόρο και να βγουν πιο αραιά τα νέα φυντάνια. Μόλις βγουν, απομακρύνετε αρκετά από τα φυτά, αραιώνοντας το χώρο,διευκολύνοντας και ενισχύοντας έτσι τον αερισμό ανάμεσα τους. Μπορείτε επίσης να φυτεύετε λίγα-λίγα σπορόφυτα, για παράδειγμα ανά 15 μέρες, ώστε να έχετε μια συνεχόμενη και διαρκή παραγωγή λαχανικών στον κήπο σας!

Τα φθινοπωρινά λαχανικά γενικά είναι προορισμένα να αντέχουν στον ψυχρότερο καιρό και κατά κανόνα η συγκομιδή γίνεται εύκολα, γρήγορα και με επιτυχία χωρίς την ανάγκη επιβάρυνσης του κήπου με ισχυρά φυτοφάρμακα, όπως γίνεται συχνά στις καλοκαιρινές καλλιέργειες. Εντούτοις, επειδή οι διακυμάνσεις του καιρού είναι απρόβλεπτες, μπορούμε εάν χρειάζεται να φροντίσουμε για την προστασία τους με ειδικό αντιπαγετικό ύφασμα, πλαστικά μπουκάλια, σακούλες ή ειδικό νάιλον θερμοκηπίου, το οποίο εάν πιάνουν τα χέρια μας μπορούμε να φτιάξουμε μόνοι μας εύκολα με λίγα βασικά υλικά.

Σε γενικές γραμμές, τα φυλλώδη λαχανικά συνήθως βάλλονται από κάμπιες και σαλιγκάρια, εχθροί που καταπολεμούνται εύκολα με βιολογικά εντομοκτόνα, όπως ο βάκιλος Θουριγγίας και ο φωσφορικός σίδηρος, αλλά και άλατα σαπώνων καλίου. Μπορείτε εναλλακτικά να φτιάξετε το δικό σας οικολογικό σπιτικό διάλυμα εντομοκτόνου αναμειγνύοντας 1,5 κουτ.σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι και 1 κουτ. γλυκού οινόπνευμα (για να μην αφρίζει) σε 1λτ ζεστό νερό. Όσο για τη λίπανση, μια φορά κάθε τρεις εβδομάδες περίπου, μεριμνούμε προσθέτοντας λίπασμα περιμετρικά του φυτού αλλά και ιχνοστοιχεία που θα προλάβουν τυχόν τροφοπενίες. Ιδανικά, συμβουλευόμαστε ένα γεωπόνο για οποιαδήποτε απορία ή πρόβλημα έχουμε, ώστε να προλάβουμε να μη χαθεί κανένα φυτό.

Αν καλλιεργούμε κάθε χρόνο ευλαβικά το μποστάνι μας, σιγά σιγά θα ανακαλύπτουμε ότι θα συμβαδίζουμε με τις ιδιαιτερότητες του περιβάλλοντός μας και θα εντρυφούμε αποδοτικά στο κλίμα, τη γη και τη βιοποικιλότητα της περιοχής μας. Καθώς καλλιεργούμε διαφορετικές ποικιλίες κηπευτικών, θα κατασταλάζουμε στα λαχανικά που ταιριάζουν καλύτερα στο μικροκλίμα της περιοχής και η επιτυχία χρόνο με το χρόνο θα είναι μεγαλύτερη. Λάβετε πάντως υπόψη, ότι χωρίς καλλιέργειες  λαχανικών στον κήπο, ο χειμώνας  είναι πολύ μεγάλος…

Χαρούμενες και παραγωγικές καλλιέργειες για όλους!

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την Agroland (7ο χλμ Εθν. Παλαιοκαστρίτσας, Γουβιά) και την γεωπόνο Λίνα Καλδάνη στο τηλέφωνο 26610 90095.