Οδηγός καλλιέργειας πατάτας από την Agroland Corfu

Γράφει η Λίνα Καλδάνη/ Γεωπόνος- Agroland Corfu

Η πατάτα από την εποχή που  την εισήγαγε ο  Ι.Καποδίστριας στην Ελλάδα μετά το τέλος της Ελληνικής Επανάστασης, αποτελεί μια τροφή πολύ δημοφιλή που απαντάται συχνότατα στο ελληνικό τραπέζι. Τηγανητή, βραστή ή ψητή αγαπιέται πολύ από μικρούς και μεγάλους για τη νοστιμιά και την εξαιρετική της θρεπτική αξία. Καλλιεργείται ευρέως στα ελληνικά εδάφη, ενώ προτιμάται ολοένα και περισσότερο και από μη επαγγελματίες.

Η καλλιέργεια της είναι σχετικά εύκολη και με προοπτικές για τον ερασιτέχνη και εάν κανείς δώσει βάση σε μερικά καίρια σημεία, μπορεί να επιχειρήσει τη φύτευση στον κήπο του σπιτιού του ή ακόμη και σε γλάστρες στο μπαλκόνι του!

Υπάρχει μια πληθώρα ποικιλιών πατατόσπορου που κυκλοφορούν στην αγορά ανάλογα με την εποχή φύτευσης του, αλλά και με διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά, ανθεκτικότητα σε ασθένειες και ποσότητα παραγωγής. Παρακάτω θα δούμε τα κυριότερα σημεία προσοχής που χρειάζεται να διατηρούμε υπόψη μας, ώστε να γίνει η καλλιέργεια της πατάτας μας παιχνίδι!

Πότε φυτεύουμε την πατάτα

Η φύτευση της πατάτας στην Κέρκυρα έχει κατά κύριο λόγο δυο περιόδους:

• Χειμερινή  φύτευση (ή ανοιξιάτικη) (Ιανουάριο-Απρίλιο)
• Καλοκαιρινή φύτευση (ή φθινοπωρινή) (Ιούλιο-Σεπτέμβριο)

Η χειμωνιάτικη, αποτελεί την πιο διαδεδομένη περίοδο καλλιέργειας της. Οι κόνδυλοι του φυτού (καρποί), αναπτύσσονται μέσα στο χώμα για περίπου 3 με 4 μήνες ανάλογα με την επιλεγμένη ποικιλία.

Θερμοκρασία

Η βέλτιστη θερμοκρασία φύτευσης του πατατόσπορου κυμαίνεται από 13 εως 17 βαθμούς Κελσίου. Η άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης του φυτού και κονδυλοποίησης παρατηρείται γύρω στους 20-23^ο C, ενώ η θερμοκρασία εδάφους σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να είναι κάτω από 7^ο C κατά τη φύτευση. Πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και αντίστοιχα πολύ υψηλές δημιουργούν σοβαρά προβλήματα ανάπτυξης και εκθέτουν την καλλιέργεια σε εγκαύματα και μυκητολογικές και βακτηριολογικές ασθένειες.

Έδαφος

Αν και η πατάτα μπορεί  να καλλιεργηθεί σχεδόν οπουδήποτε, χρειάζεται βαθιά γόνιμα, αφράτα και καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη για να δώσει τις καλύτερες αποδόσεις. Σημεία με αμμοπηλώδη και αμμοαργιλώδη σύνθεση και ελαφρά όξινο χώμα, θα δώσουν εξαιρετική παραγωγή. Είναι επίσης ουσιώδες να φρεζαριστεί και να δουλευτεί ικανοποιητικά το έδαφος, ώστε να αφρατέψει το χώμα που θα υποδεχτεί το σπόρο. Σε περίπτωση φύτευσης σε γλάστρα, αρκεί το χώμα μας να είναι ένα ποιοτικό και εμπλουτισμένο φυτόχωμα.

Πώς ξεκινάμε

Ξεκινώντας, είναι πολύ σημαντικό να προμηθευτούμε πιστοποιημένο υγιή πατατόσπορο από αξιόπιστα γεωπονικά καταστήματα. Ενώ υπάρχουν διάφορα μεγέθη και ποικιλίες πατατόσπορου που μπορούμε να επιλέξουμε, προτιμάμε τους μικρότερους σε μέγεθος κονδύλους ώστε να αποφύγουμε τον τεμαχισμό τους. Καλό θα ήταν πριν τη φύτευση να κάνουμε προβλάστηση του σπόρου ώστε να εκπτυχθούν οι οφθαλμοί του σπόρου γύρω στο 1 εκ. Συνεπώς, εάν ο σπόρος μας δεν έχει φύτρες, τον απλώνουμε σε σκιερό, αλλά φωτεινό και υγρό χώρο πάνω σε υφάσματα ή ευρύχωρα τελάρα για 15 περίπου μέρες πριν τον φυτέψουμε.

Αποστάσεις & βάθος φύτευσης

Φυτεύουμε τον πατατόσπορο σε βάθος 10-15 εκατοστών, με 30-40 εκ. απόσταση μεταξύ τους και 70-80 εκ. απόσταση μεταξύ των γραμμών .

Πότισμα

Το νερό αποτελεί σημαντικό παράγοντα επιτυχίας για την παραγωγή της εκάστοτε καλλιέργειας πατάτας. Οι απαιτήσεις σε εδαφική υγρασία είναι χαμηλές στην αρχή και στο τέλος της καλλιέργειας, ενώ κατά το στάδιο ανάπτυξης των κονδύλων, είναι απαραίτητο το σταθερό και συχνό πότισμα. Περίπου 2-3 φορές την εβδομάδα είναι αρκετές ώστε  να εξασφαλιστεί ομοιομορφία και μέγεθος στους καρπούς που θα παραχθούν. Στο νησί μας που βρέχει συχνά κατά τους ανοιξιάτικους και φθινοπωρινούς μήνες, οι καλλιέργειες ποτίζονται συνήθως επαρκώς χωρίς να επεμβαίνουμε σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση κόβουμε το πότισμα 20 ημέρες πριν τη συγκομιδή.

Λίπανση

Η αποτελεσματική θρέψη της πατάτας γίνεται σε 3 στάδια και είναι βαρύνουσας σημασίας για την καλλιέργεια.

• Η πρώτη λίπανση γίνεται κατά το δούλεμα του εδάφους με την ενσωμάτωση οργανικής ουσίας στο έδαφος.
• Η δεύτερη λίπανση γίνεται κατά τη φύτευση του πατατόσπορου. Στο λάκκο, προσθέτουμε το σύνθετο λίπασμα μας, σκεπάζουμε με λίγο χώμα και έπειτα τοποθετούμε το σπόρο μας.
• Στο τρίτο στάδιο, προσθέτουμε πάλι λίπασμα κατά το σκάλισμα της πατάτας και της δημιουργίας αναχωμάτων.

Πρέπει να επιλέγουμε σύνθετα λιπάσματα πλούσια σε άζωτο φώσφορο και κάλιο, τα οποία θα βοηθήσουν το φυτό να αναπτυχθεί, να δημιουργήσει ένα ισχυρό ριζικό σύστημα και θα βελτιώσει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του κονδύλου αντίστοιχα. Ο φώσφορος είναι σημαντικός στην αρχή της καλλιέργειας, το άζωτο μόλις σκάσει το φυτό, ενώ το κάλιο αποτελεί πολύ σημαντική προσθήκη στην καλλιέργεια της πατάτας στην αρχή και κατά τη διάρκεια της κονδυλοποίησης, καθώς βοηθά ενεργά στο σχηματισμό των υδατανθράκων και στην εναπόθεσή τους στους κονδύλους.

Φυτοπροστασία

Η πατάτα προσβάλλεται συχνότατα από το μύκητα του περονόσπορου. Η προσβολή ευνοείται σημαντικά σε συνθήκες υψηλής υγρασίας και αυξημένης θερμοκρασίας και εκδηλώνεται με την εμφάνιση στα φύλλα ελαιωδών  κηλίδων ακανόνιστου σχήματος. Για την πρόληψη του περονόσπορου σκονίζουμε το φύλλωμα της πατάτας με θειοχαλκίνη ή εναλλακτικά ψεκάζουμε με χαλκό κάθε 15 μέρες. Εάν υπάρχει προσβολή απευθυνόμαστε το συντομότερο στο γεωπόνο μας για να χορηγήσει εξειδικευμένα  μυκητοκτόνα σκευάσματα που θα θεραπεύσουν την ασθένεια. Δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να αμελείται η ενεργή φυτοπροστασία της καλλιέργειας, καθώς ή εξάλειψη των μυκήτων θα συμβάλλει στην υγιή αποθήκευση και διατήρηση των κονδύλων μετά τη συγκομιδή τους.

Στις εντομολογικές προσβολές, έχουμε το δορυφόρο, ένα πορτοκαλί έντομο που απομυζεί τα φύλλα της πατάτας. Η αντιμετώπιση του δορυφόρου γίνεται με ψεκασμό κατάλληλων σκευασμάτων, οικολογικών ή συμβατικών, σε συνδυασμό συνήθως με την ταυτόχρονη εφαρμογή του χαλκού ή άλλων μυκητοκτόνων.

Συγκομιδή

Η συγκομιδή της πατάτας ξεκινά όταν το φυτό ξεκινά σιγά σιγά να κιτρινίζει και στη συνέχεια ξεραίνεται και πέφτει. Όταν βγάλουμε τις πατάτες, προσέχουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί να μην τις τραυματίσουμε και τις αφήνουμε δυο μέρες στον κήπο σκεπασμένες με λινάτσα για να σκληρύνει η φλούδα τους. Εάν έχουμε τη δυνατότητα, τη συνέχεια τις μεταφέρουμε σε σκοτεινό μέρος με θερμοκρασία γύρω στους 15 ^ο C και υψηλή υγρασία για 5-10 μέρες, όπου θα ωριμάσουν περαιτέρω.

Αποθήκευση

Αφού περάσουμε το τελευταίο στάδιο της μεθωρίμανσης, σκονίζουμε τις πατάτες κάθε μήνα με βιολογικό βάκιλο Θουριγγίας που θα αποτρέψει την εμφάνιση φθοριμαίας, που σκουληκιάζει τους κονδύλους της πατάτας. Έπειτα τους τοποθετούμε σε αεριζόμενα τελάρα και τους βάζουμε σε σκοτεινές αποθήκες με θερμοκρασία 5-10 ^ο C και σχετική ατμοσφαιρική υγρασία. Οι πατάτες μας είναι έτοιμες για κατανάλωση!

Ποικιλίες και αποδόσεις

Υπάρχει μια πλειάδα ποικιλιών πατάτας που καλύπτουν όλα τα γούστα. Ο κατάλογος είναι πολύ μακρύς και περιλαμβάνει πατάτες με κίτρινη σάρκα, με λευκή, με λευκοκίτρινη, με κόκκινη φλούδα και κίτρινη σάρκα, μωβ κλπ για διαφορετικές χρήσεις, με πιο γνωστή όλων τη Spunta. Η απόδοση κάθε καλλιέργειας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, την επιλεγόμενη ποικιλία, τις εδαφοκλιματικές συνθήκες, τη λίπανση, τους εχθρούς κοκ.

Η εποχή που διανύουμε τώρα είναι ιδανική για καλλιέργεια πατάτας. Ότι ποικιλίες και να σας αρέσουν, μη διστάσετε να δοκιμάσετε να καλλιεργήσετε τις δικές σας πατάτες! Μπορεί να χρειάζεται λίγη παραπάνω δουλειά στον κήπο, αλλά το αποτέλεσμα θα σας αποζημιώσει με το παραπάνω και θα είστε περήφανοι που τους μήνες που θα ακολουθήσουν, η οικογένειά σας θα απολαμβάνει κάτι που φύτρωσε από τον δικό σας κόπο!

Καλά φυτέματα και καλή σοδειά!

Για περισσότερα άρθρα σχετικά με το Περιβάλλον, πατήστε ΕΔΩ