13/2/1927: Ιδρύεται η «Αστρονομική Εταιρεία της Ελλάδος» εν Κερκύρα

Η Αστρονομική Εταιρεία Κέρκυρας είναι η πρώτη αστρονομική εταιρεία που ιδρύθηκε στην Ελλάδα. Δραστηριοποιείται στην περιοχή της Κέρκυρας με πλήθος δραστηριοτήτων εκλαϊκευτικού χαρακτήρα για την προώθηση των επιστημών και της αστρονομίας ειδικότερα.

1ος ιστορικός κύκλος

Το έτος 1924 ο Γαλλοτυνήσιος Felix Chemla Lamech γοητευμένος από τη φύση και τον καταγάλανο ουρανό της Κέρκυρας, κατασκευάζει στο Λόφο του Κογεβίνα, 1 χιλιόμετρο από την Πόλη της Κέρκυρας, Αστεροσκοπείο (24/5/1924) με τον περίφημο περιστροφικό θόλο, που σταδιακά διέθετε:

α) Μεσημβρινή διόπτρα 110 mm στεγασμένη με θόλο 2.5 m, β) Ισημερινό διοπτρικό τηλεσκόπιο 160 mm με όλα τα εξαρτήματά του, στεγασμένο με θόλο διαμέτρου 4.5 m, γ) 2 διόπτρες των 61 και 81 mm που χρησιμοποιούνταν για εκπαιδευτικούς σκοπούς δ) Μετεωρολογικό κλωβό και ε) Φασματοσκόπιο. Τα κτίρια του Αστεροσκοπείου δεν σώζονται πλέον αφού ο πόλεμος και οι βομβαρδισμοί της Κέρκυρας σχεδόν τα κατέστρεψαν.

Στις 13 Φεβρουαρίου 1927 ιδρύθηκε η «Αστρονομική Εταιρεία της Ελλάδος» εν Κερκύρα μοναδική στην Ελλάδα που η πλούσια πολιτιστική και επιστημονική της δράση, έκανε την Κέρκυρα γνωστή παντού.

Το ιδρυτικό καταστατικό ψηφίστηκε στο κτίριο του σημερινού 2ου Γυμνασίου. Αριθμούσε περί τα 800 μέλη απ’ όλο τον κόσμο. Εκδίδει το 1927 το δελτίο «Ουρανία» στα Ελληνικά-Γαλλικά κι ενίοτε Γερμανικά και Αγγλικά, κατά τα πρότυπα του αντίστοιχου Γαλλικού δελτίου «L’ASTRONOMIE» που για την εποχή εκείνη ήταν πραγματικός άθλος. Η «Ουρανία» (από το όνομα της προστάτιδας Μούσας της Αστρονομίας) εκδιδόταν ανελλιπώς μέχρι το 1940 σε 54 συνολικά τεύχη και υπήρχε ανταλλαγή δημοσιευμάτων με αντίστοιχα δελτία που εκδίδονταν στο εξωτερικό.

Το έργο της Εταιρείας αναγνωρίστηκε επίσημα από την Πολιτεία με τη βράβευσή της από την Ακαδημία Αθηνών το 1932 «…δια την συμβολήν αυτής εις την προαγωγήν και διάδοσιν της Επιστήμης εν Ελλάδι…» και τέθηκε υπό την προστασία του τότε διαδόχου. Το 1936 ο Αστρονόμος Πλακίδης πρότεινε τη μεταφορά της έδρας της Εταιρείας στην Αθήνα, που απορρίφτηκε από τη γενική συνέλευση.

Ο Δήμος Κερκυραίων τιμώντας την προσφορά της έδωσε το 1999 στους δρόμους του υψώματος που λειτούργησε το Αστεροσκοπείο τα ονόματα «Αστεροσκοπείου», «Felix Lamech» και των προέδρων της Εταιρείας «Αχιλλέα Φρειδερίκου» και «Σπύρου Βουτσινά». Παλαιότερα μια οδός στο κέντρο της Πόλης ονομάστηκε οδός «Ιωάννη Φωκά» τιμώντας τον Κερκυραίο Αστρονόμο, γνωστό και σαν «Αρειολόγο» για τις εργασίες του για τον πλανήτη Άρη. Τέλος το έργο της αναγνωρίστηκε και διεθνώς, αφού ένας κρατήρας της Σελήνης φέρει το όνομα του Felix Lamech και 2 κρατήρες ένας στον Άρη και ένας στη Σελήνη φέρουν το όνομα του Ιωάννη Φωκά.

Η αξιολόγηση, η προσφορά και το έργο της Αστρονομικής Εταιρείας της Ελλάδος είναι δύσκολο να εκτιμηθούν. Αν και ερασιτεχνικό σωματείο, συσπείρωσε γύρω της ένα μεγάλο μέρος του Ελληνικού Επιστημονικού δυναμικού και συνεργάστηκε με πολλούς ξένους επιστήμονες.

Το μεγάλο έργο του Lamech, η χαρτογράφηση της Σελήνης από το Αστεροσκοπείο της Κέρκυρας, ήταν πρωτοποριακό για την εποχή του. Ο χάρτης αυτός συμπληρώθηκε σταδιακά από το Lamech με παρατηρήσεις στο Αστεροσκοπείο του Haute Garonne της Τουλούζης και μεγάλο μέρος του δημοσιεύτηκε στη Γαλλία το 1934 από τον εκδοτικό οίκο Gazzele. Από τις σελίδες της «Ουρανίας» εκλαϊκεύτηκαν πολλές επιστημονικές γνώσεις της εποχής και υπερνικώντας δυσκολίες επικοινωνίας που και σήμερα φαίνονται τεράστιες, κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα εκτεταμένο δίκτυο ανταποκριτών στην Ελλάδα και το Εξωτερικό.

2ος ιστορικός κύκλος

Η επαναδραστηριοποίηση της Εταιρείας έγινε το 1996 και η επανέκδοση της «Ουρανίας» με 9 μέχρι σήμερα τεύχη ήταν ιστορική ανάγκη για την Κέρκυρα. Η Εταιρεία επιτελεί ενημερωτικό, εκπαιδευτικό και πολιτισμικό έργο, μέσω εβδομαδιαίων διαλέξεων για θέματα Αστρονομίας και Επιστήμης γενικότερα, τακτικών παρατηρήσεων του ουρανού με τηλεσκόπια για τους μαθητές και το κοινό της Κέρκυρας και πολλαπλών εκδηλώσεων με αφορμή τα εκάστοτε αστρονομικά φαινόμενα.

Συμμετείχε με εισηγήσεις σε 3 Πανελλήνια Συνέδρια Ερασιτεχνικής Αστρονομίας, με αντικείμενο τη διάδοση των Επιστημών και της Αστρονομίας. Συμμετείχε με εισηγήσεις στην 4η και 5η Ευρωπαϊκή Συνάντηση Ερασιτεχνών Αστρονόμων και Αστρονομικών Εταιρειών στη Νάντη της Γαλλίας αποσπώντας ειδικές τιμητικές διακρίσεις. Τον Οκτώβρη του 2001 διοργάνωσε το 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας στην Κέρκυρα.

Το 2007 συμμετείχε σε Ευρωπαϊκά προγράμματα, δημιουργώντας μια δανειστική βιβλιοθήκη 500 περίπου τίτλων με επιστημονικά και αστρονομικά βιβλία, καθώς και 600 περίπου DVD επιστημονικού περιεχομένου.

Παράλληλα εφάρμοσε πιλοτικά το πρόγραμμα Sci.Art (science and art) για πρώτη φορά στην Ελλάδα, με θέμα την καλλιτεχνική αστροφωτογραφία.

Συμμετέχει με την ομάδα αστροπαρατήρησης και αστροφωτογραφίας σε παρατηρήσεις, σε συνεργασία με άλλους αστρονομικούς συλλόγους και εκπαιδευτικά ιδρύματα από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο.

Έχει ανακοινώσεις σε παγκόσμιους ερευνητικούς οργανισμούς ενώ φωτογραφίες της έχουν αναρτηθεί και βραβευθεί σε Ελληνικά και διεθνή αστρονομικά περιοδικά και ιστοσελίδες.

Συνεργάζεται σε Παγκόσμιες και Πανελλήνιες δράσεις στο πρόγραμμα για τη φωτορρύπανση και το περιβάλλον.

Όλες οι εκδηλώσεις της είναι δωρεάν για το κοινό.