«“Ελπίς πατρίδος”–ένας πρόδρομος των Ωδών του Ανδρέα Κάλβου» από τον Π. Παγκράτη

Όπως ήδη έχει ανακοινωθεί, από τις αρχές του έτους η Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών (Μουσείο Σολωμού) πραγματοποιεί σειρά εκδηλώσεων για τον Ανδρέα Κάλβο, με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την έκδοση των «Ωδών» του (ομιλίες και μουσειο-παιδαγωγικές εκδηλώσεις).

Στο πλαίσιο των ομιλιών αυτών πραγματοποιείται την Τετάρτη 17 Απριλίου και ώρα 20.00 ομιλία του Περικλή Παγκράτη, Προέδρου της Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών, με τίτλο: «“Ελπίς πατρίδος” – ένας πρόδρομος των Ωδών του Ανδρέα Κάλβου».

Η ωδή Ελπίς Πατρίδος είναι το πρώτο ποίημα που γράφει στα ελληνικά ο Ανδρέας Κάλβος (1792-1869). Αν κι εκδίδεται το 1819 στην Αγγλία, ελάνθανε για 184 χρόνια. Το 2003 το ανακάλυψε ο κύπριος ποιητής, φιλόλογος και μελετητής του Κάλβου, Λεύκιος Ζαφειρίου (1948-2022), στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης. Αρχικά η έρευνα έγινε στη British Library μέσω του διαδικτύου με τη βοήθεια του 17χρονου μαθητή Τεύκρου Χαχολιάδη. Το ταξίδι στην Αγγλία διέλυσε και τις τελευταίες αμφιβολίες: επρόκειτο για το ποίημα στα ελληνικά, το οποίο ο Ανδρέας Κάλβος είχε αφιερώσει στο Γκίλφορδ.

Το «εύρημα Ζαφειρίου» δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά από το Kερκυραϊκό περιοδικό Πόρφυρας σε ειδικό ένθετο, τον Οκτώβρη του 2003 κι έκτοτε έγινε γνωστό πανελληνίως. Το ποίημα αφιερώνεται στο Φρειδερίκο Νορθ κόμη του Γκίλφορδ για την επικείμενη ίδρυση της Ιονίου Ακαδημίας, της οποίας ο Γκίλφορδ είχε διορισθεί καγκελάριος. Η ελπίδα για παιδεία και ελευθερία των Ελλήνων ήταν πλέον ζωντανή.

Ως ωδή, θεωρήθηκε «ο θεμέλιος λίθος» των «Ωδών» του Ανδρέα Κάλβου, γιατί περιέχει βασικά στοιχεία της ποιητικής του. Σε κάθε περίπτωση είναι πρόδρομος των ωδών της Λύρας του 1824 και των Λυρικών του 1826, που καθιερώνουν τον Ανδρέα Κάλβο ως μεγάλο Έλληνα ποιητή. Τον ποιητή που μαζί με το Διονύσιο Σολωμό αποτελούν τους γενάρχες της νεοελληνικής ποίησης.