Γράφει ο Βασίλης Ανδριώτης/ Ιατρός Βιοπαθολόγος– Υπηρεσία Αιμοδοσίας Γ.Ν. Κέρκυρας
Η 14η Ιουνίου ορίστηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη. Την ημέρα αυτή τιμάται ο ανώνυμος αιμοδότης και ο αλτρουισμός που επιδεικνύει προ τον πάσχοντα συνάνθρωπο, προσφέροντας 2 πολύτιμα αγαθά χωρίς ανταμοιβή: 15 λεπτά χρόνο από τη ζωή του και 450 κ.ε. αίματος από τα 6 λίτρα που διαθέτει.
Είναι ασφαλές και εύκολο να δίνεις αίμα;
- Κάθε υγιής άνθρωπος, άνδρας ή γυναίκα, ηλικίας 18-64 ετών μπορεί να δίνει άφοβα αίμα 2-3 φορές το χρόνο.
- Η υγεία του αιμοδότη εξετάζεται σχολαστικά, γίνεται λήψη ιστορικού και εξετάζεται η αρτηριακή πίεση και ο αιματοκρίτης.
- Για να διαπιστωθεί αν είναι κατάλληλος για δότης αίματος του ζητείται η ταυτότητά του και η συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου.
- Mπορεί να του ζητηθούν ορισμένες πρόσθετες πληροφορίες που αφορούν στην υγεία του και τον κίνδυνο να έχει μολυνθεί από κάποιον ιό.
- Σκοπός των ερωτημάτων αυτών είναι από τη μια πλευρά να προστατευθεί η υγεία εκείνου που επιθυμεί να δώσει αίμα και από την άλλη βεβαίως να προστατευθεί η υγεία εκείνου που λαμβάνει το αίμα.
Πόσο διαρκεί η αιμοδοσία;
- Απαραίτητη προϋπόθεση για να δώσει κάποιος αίμα θα πρέπει να είναι ξεκούραστος και να έχει κοιμηθεί καλά το προηγούμενο βράδυ. Επίσης, θα ήταν καλό πριν την αιμοδοσία να έχει πάρει πρωινό ή ένα ελαφρύ γεύμα.
- Η διάρκεια της αιμοληψίας είναι μόνο 10 λεπτά.
- Η ποσότητα αίματος που λαμβάνεται είναι 450 ml.
- H βελόνα που χρησιμοποιείται για τη συλλογή του αίματος είναι μιας χρήσης και αποστειρωμένη.
- Ο αιμοδότης παραμένει ακόμα 10 λεπτά ξαπλωμένος, πίνει ένα αναψυκτικό και τρώει κάτι ελαφρύ για να αναπληρώσει τον όγκο του αίματος που χορήγησε. Ο όγκος του αίματος αναπληρώνεται σε 36 ώρες ενώ χρειάζονται περίπου 8 εβδομάδες για να αντικατασταθούν τα ερυθρά αιμοσφαίρια.
- Mετά την αιμοληψία πρέπει να ασκεί μια μικρή πίεση στην περιοχή που τρύπησε η βελόνα για να σταματήσει τη μικρή αιμορραγία.
- Kαλό είναι να τοποθετείται και ένας μικρός λευκοπλάστης με βαμβάκι από κάτω για 6 περίπου ώρες, μη τυχόν και συνεχισθεί η ροή αίματος.
- Επίσης καλό είναι, μετά την αιμοδοσία, για μια ώρα, να αποφεύγεται το κάπνισμα, η οδήγηση και η βαρεία σωματική εργασία.
- Το αίμα που δίνει ένας αιμοδότης μπορεί να διατηρηθεί μέχρι 42 ημέρες, μέσα σε ειδικά ψυγεία.
- Το αίμα πριν χορηγηθεί για μετάγγιση ελέγχεται σχολαστικά για διάφορα μεταδοτικά νοσήματα που μπορεί να έχει περάσει ο αιμοδότης χωρίς να το ξέρει, όπως η ηπατίτιδα Β, η ηπατίτιδα C, το AIDS,o ιός HTV και η σύφιλη.
- Σε περίπτωση που διαπιστωθεί οτιδήποτε, το αίμα δεν χορηγείται και ειδοποιείται ο αιμοδότης για να λάβει συμβουλές για την υγεία του.
Οι ανάγκες σε αίμα
- Το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού θα χρειαστεί μετάγγιση αίματος.
- Στην Ευρώπη συλλέγονται σχεδόν 20 εκατομμύρια μονάδες αίματος το χρόνο.
- Σε κάθε κράτος χρειάζονται περίπου 50.000 μονάδες / εκατομμύριο κατοίκων για την κάλυψη των κλινικών αναγκών.
Η εθελοντική αιμοδοσία σώζει ζωές
- Η ανάγκη για αίμα και για παράγωγα αίματος είναι μεγάλη. Οι ετήσιες ανάγκες αίματος στη χώρα μας ανέρχονται σε 600.000 μονάδες. Για να σωθεί ένας βαριά τραυματισμένος χρειάζεται 10 μέχρι και 40 μονάδες αίματος. Ας σημειωθεί ότι η Ελλάδα έχει πολύ μεγαλύτερο αριθμό τροχαίων ατυχημάτων σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης.
- Η Ελλάδα είναι 1η ή 2η χώρα στον κόσμο που συγκεντρώνει το περισσότερο αίμα ανά μονάδα πληθυσμού. Όμως δεν διαθέτουμε σταθερούς αιμοδότες που να αιμοδοτούν 2-3 φορές το χρόνο με αποτέλεσμα κατά καιρούς και κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες να παρουσιάζεται έλλειμμα στην επάρκεια του αίματος.
Πώς θα καλυφθούν οι ανάγκες της χώρας μας;
- Το πρόβλημα θα λυθεί εάν δημιουργήσουμε ένα κίνημα σταθερής αιμοδοσίας. Για να υπάρχει πάντοτε διαθέσιμο αίμα πρέπει το 10% του πληθυσμού να προσφέρει τουλάχιστον μια φορά το χρόνο αίμα.
- Σωστότερη λύση θα είναι 300-350.000 άτομα στο σύνολο των 10.000.000 κατοίκων της χώρας μας να γίνουν συστηματικοί εθελοντές αιμοδότες, που να προσφέρουν 2-3 φορές το χρόνο αίμα.
Τί γίνεται σε τοπικό επίπεδο;
- Η Υπηρεσία αιμοδοσίας του Γενικού Νοσοκομείου Κέρκυρας λειτουργεί ως Σταθμός Αιμοδοσίας Α΄. Την τελευταία δεκαετία έχει καταγραφεί σημαντική αύξηση του αριθμού των συλλεγόμενων μονάδων αίματος. Επίσης παρατηρείται ευαισθητοποίηση του κοινού στην εθελοντική προσφορά αίματος και μεταστροφή των αιμοδοτών αναπλήρωσης σε εθελοντές αιμοδότες. Από τις συλλεγόμενες μονάδες αίματος το 62% καλύπτεται πλέον από εθελοντές αιμοδότες όταν πριν από λίγα χρόνια το ποσοστό αυτό ανέρχονταν σε 34%.
- Όλα αυτά έγιναν με συλλογικότητα κι επίμονη εργασία των εργαζομένων του Νοσοκομείου μας σε συνεργασία με εθελοντικούς φορείς. Στο νησί μας δραστηριοποιούνται 137 σύλλογοι εθελοντών αιμοδοτών με τους οποίους πραγματοποιούμε ετησίως 120-130 εξωτερικές αιμοληψίες, ενώ υπάρχουν πάνω από 15.000 μεμονωμένοι εθελοντές αιμοδότες.
- Γίνονται συνεχείς προσπάθειες προώθησης της εθελοντικής αιμοδοσίας, με εκδηλώσεις σε παιδιά Δημοτικού, Γυμνασίου, Λυκείου. Πραγματοποιούνται ομιλίες κι ενημερώσεις για δημιουργία νέων συλλόγων, καθώς και συνεχείς επαφές για ενδυνάμωση παλαιών συλλόγων. Διανέμονται αφίσες προτρεπτικές για προσφορά αίματος, όπως και ενημερωτικό έντυπο υλικό σε χώρους προσέλκυσης. Στόχος όλων αυτών των δράσεων είναι η δημιουργία ενός σταθερού πυρήνα εθελοντών αιμοδοτών, ο οποίος να αποτελεί τη βάση της παροχής ασφαλούς αίματος στο νησί μας.
ΓΙΝΕ ΚΑΙ ΕΣΥ ΕΘΕΛΟΝΤΗΣ ΑΙΜΟΔΟΤΗΣ
ΣΕ 10’ ΣΩΖΕΙΣ ΜΙΑ ΖΩΗ
Μη διστάζεις.
Ένα τσίμπημα είναι.
Τόσο μικρό, όσο ένα ανοιγόκλειμα ματιού.
Τόσο μεγάλο, όσο το ξεκίνημα ενός υπέροχου σκοπού.
Και μετά…..μετά, η Ζωή που χαρίζεις, γυρίζει σε σένα.