Δαρμανή / «Αντίσταση, με Μποστ, στο κλίμα ανασφάλειας»

Λίγο πριν την ένταξη των παραστάσεων της «Κερκυραϊκής Σκηνής» (17-26/8, 21.15, Παλαιό Φρούριο) η σκηνοθέτης της «Πενταγιώτισσας» μοιράζεται τις σκέψεις της στο Corfu Stories.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΗΛΙΑ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟ

Όταν άκουγε να τον αποκαλούν «νέο Αριστοφάνη», απαντούσε πως ο Αριστοφάνης δε ζωγράφιζε. Όταν «νέο Θεόφιλο», πως ο Θεόφιλος δεν έγραφε θεατρικά. Πάλευε η δημοσιογραφική η έμπνευση να βρει έναν αποδεκτό, από τον ίδιο, πιασάρικο προσδιορισμό. Εις μάτην. Ο αντίλογός του είχε πάντα να τραβήξει ένα «αλλά» απ’ το σακούλι των ποικίλων προσωπικών ιδιοτήτων του. Εικονογράφος, σκιτσογράφος, γελοιογράφος. Χαρτογράφος, ζωγράφος, στιχουργός. Χρονικογράφος. Συγγραφέας, θεατρικός…

ΤΕΛΙΚΑ, ποιος ήταν, άραγε, ο Μποστ; Κάποτε, ο γιος του μίλησε για ένα «άγαρμπο, ξεροκέφαλο, αυστηρό, ευθύ, έντιμο, ευαίσθητο», ένα, εντέλει, «περίεργο και πολυτάλαντο ον». Με σπάνιο μολύβι, ακονισμένο νου και τόλμη.

ΕΓΡΑΦΕ (εσκεμμένα) ανορθόγραφα. Συνέτασσε παράδοξα. Ανακάτωνε καθαρεύουσα με «χύδην, λαϊκή». Ναΐφ, παραδοσιακά μοτίβα με μικρούς (υπερ)ρεαλισμούς. Το αυτοδίδακτο με τη σπουδή. «Έπαιζε» με κυριολεξίες, παραφθορές και συνειρμούς. Στρίμωχνε στο ίδιο (οριακά παράλογο, στο μούτρο) σύμπαν αρχαιότητα κι Ωνάση. Βυζάντιο και Καραμανλή. Μήδεια και Θέατρο Σκιών. Δον Κιχώτη και Χατζηδάκι. Φουστανέλα και κοστούμι. Γεννώντας, τελικά, μια εντελώς προσωπική, αμίμητη κι αναγνωρίσιμη ταυτότητα (ύφος, ρεύμα), που στέριωσε την έννοια «σάτιρα» σε μια τελείως φρέσκια διάσταση. Ασύλληπτα διεισδυτική. Βαθιά ελληνική. Κι εξωφρενικά σπαρταριστή…

ΤΟΥΤΟ υπήρξε το «μποστάνι» του Μέντη Μποσταντζόγλου. Η «Μαμά – Ελλάς». Οι «Λαϊκές Εικόνες» του…

Απ’ τη Δευτέρα (17/8, 21.15) και για σειρά παραστάσεων έως τις 26 Αυγούστου, μια πτυχή κατατίθεται απ’ το τάλαντο της «Κερκυραϊκής Σκηνής» στο Παλαιό μας Φρούριο: «Μαρία Πενταγιώτισσα». Σκηνοθεσία, Νότα Δαρμανή…

CREDITS / Σκηνοθεσία: Νότα Δαρμανή • Επιμέλεια σκηνικού χώρου – κοστούμια: Μαρί Ροδίτη • Μουσική σύνθεση – Επιμέλεια: Νίκος Δελαπόρτας • Φωτισμοί: Ανδρέας Τρύφωνας • Μακιγιάζ: Νάσος Γραμμένος,  Αγγελική Αρμένη • Κομμώσεις: Χριστίνα Κουλούρη • Κατασκευή σκηνικών αντικειμένων: Χρήστος Μπογδάνος.

ΠΑΙΖΟΥΝ / Κατερίνα Μηλιώτη, Ερμίνα Γεράρδη, Νότα Δαρμανή, Όλγα Τζήλιου, Γιάννης Μουμούρης, Χρήστος Μπογδάνος, Κώστας Κούρκουλος, Χριστίνα Κουλούρη, Αριστοτέλης Χονδρογιάννης, Σπύρος Σιώζης • Και οι μικροί Ορέστης Κούρκουλος, Βασίλης Μιχαλαρέας, Αγγελική Μιχαλαρέα.

• Εισιτήρια πωλούνται στο Ticket Box,τηλ. 26610 27400 (περιορισμένες θέσεις). • Πληροφορίες: 6946102926 (Σπ.  Δαρμανής).

• Και γιατί Μποστ; Ποιο το κριτήριο της επιλογής;

«Καταρχάς, απ’ τη δική μας ανάγκη να αντισταθούμε στο κλίμα φόβου, ανασφάλειας και παραλογισμού που προκάλεσε η πρωτόγνωρη συνθήκη της πανδημίας του Covid-19 σε όλους μας και να ανακάμψουμε, δημιουργώντας ένα κλίμα χαράς και αισιοδοξίας, αλλά και προβληματισμού, τόσο σ’ εμάς όσο και στον κόσμο που θα έρθει να μας δει….»

• Μια «ψυχανάλυση», ας πούμε, στους καιρούς (και τα απόνερα) της πανδημίας…

«Πράγματι, αν και το σύννεφο της ανησυχίας και της αβεβαιότητας αρχικά μας βάραινε για το ρίσκο που αποφασίσαμε να πάρουμε ανεβάζοντας έργο σε μια τόσο δύσκολη χρονική στιγμή, ξεχαστήκαμε μέσα από τη δημιουργική διαδικασία των προβών, το ομαδικό πνεύμα και το λυτρωτικό γέλιο που γεννά αβίαστα η ιδιόμορφη γραφή του Μποστ…»

Η «IΔΙΟΜΟΡΦΗ γραφή του»… Για τον θεατή (που απλά εισπράττει τ’ αποτέλεσμα), ελκυστική. Για τους «καλλιτεχνικούς διαχειριστές» της, σκηνοθετικά ή υποκριτικά, ένα extra μικρο-κίνητρο με συγκεκριμένα σημεία αναφοράς: «Ο δεκαπεντασύλλαβος στίχος, οι αναχρονισμοί, οι συνεχείς εναλλαγές του θεατρικού χρόνου, οι διαρκείς ανατροπές του και η σκόπιμη κατάργηση κάθε θεατρικής συνέπειας ακόμη και στους ρόλους του έργου, ήταν οι ιδιαιτερότητες με τις οποίες αναμετρηθήκαμε» συνεχίζει η Δαρμανή. «Νομίζω ότι οι ισορροπίες επιτεύχθησαν…»

• Να περιμένουμε και κάποιο special εύρημα, κάποια ιδιαίτερη προσαρμογή ή έκπληξη που έχετε ενσωματώσει;

«Βεβαίως και υπάρχει, αφού μάλιστα το επιτρέπει ο ανατρεπτικός χαρακτήρας του μποστικού έργου. Αλλά θα ήταν έκπληξη, αν σας το αποκάλυπτα; Δεν θα ‘ταν (γελάει)…»

Η «Μαρία Πενταγιώτισσα» είναι βασισμένη στο λαϊκό θρύλο ενός υπαρκτού, ιστορικά, προσώπου: Μαρία Δασκαλοπούλου, απ’ τους Πενταγιούς Φωκίδας, ξακουστή για τις ερωτικές της περιπέτειες, με νιους και αγαπητικούς να… ακονίζουν, για τα μάτια της, μαχαίρια. Το λέει και το δημώδες: «Στα Σάλωνα σφάζουν αρνιά και στο Χρισσό κριάρια / και στης Μαρίας την ποδιά σφάζονται παλικάρια…»

ΕΡΓΟ του ’82. Απ’ τα πιο σπαρταριστά κείμενα του ελληνικού ρεπερτορίου. Μια ξεκαρδιστική παρωδία ηθών, μια κοφτερή σάτιρα στους θεσμούς και τη διαμορφούμενη κοινωνική πραγματικότητα. «Tα προβλήματα της ξενομανίας, της εξάρτησης από τους ξένους παράγοντες, ο νεοπλουτισμός, η ημιμάθεια, ο καθωσπρεπισμός, η εθνικιστική μανία του Έλληνα της μεταπολεμικής γενιάς… Αυτά είναι τα θέματα, που θίγει κατά κύριο λόγο ο Μποστ στα έργα του. Θέματα που υπήρξαν τότε, αλλά υπάρχουν και τώρα».

• Γι’ αυτό και πάντα επίκαιρος…

«Ακριβώς…»

ΖΗΤΑΜΕ μια ενδεικτική επιλογή. Μια φράση ή μια «εικόνα» απ’ το έργο, που, σ’ αυτό το πλαίσιο, του επίκαιρου, η ίδια θεωρεί αντιπροσωπευτική των ημερών μας…

«Ο Μποστ», μας λέει, «λόγω της ιδιότητάς του και ως ζωγράφου – σκιτσογράφου, δημιουργεί εικόνες και στα θεατρικά του, δίνοντάς τους ιδιαίτερη ζωντάνια. Στο συγκεκριμένο έργο οι αντιπροσωπευτικές φράσεις – εικόνες είναι πάρα πολλές. Και η επιλογή κάποιου, κάπως δύσκολη. Τα πρώτα, πάντως, τετράστιχα που μου έρχονται στο μυαλό, ακούγονται από τον Λάμπρο, τον αρχιτσέλιγκα, που κατά τη διάρκεια μιας πολιτικής συζήτησης, μεταξύ άλλων, λέει τα εξής:

“Σήμερα που υφίσταται τόσον μεγάλη κρίσις

Όλοι το έχουν εύκολον να κάνεις επΑενδύσεις.

Όλοι καταστρεφόμεθα. Και πώς να επενδύσω;

Κι εγώ που στάνες ίδρυσα σκέπτομαι να τας κλείσω.

Αφόσον κάθε υπουργός βγάζει δικούς του Νόμους

κι απαγορεύει εις εμέ να διώξω τυροκόμους

κι ούτε μου δίδει δάνεια, ούτε επιδοτήσεις,

πώς έχει την απαίτησιν να κάνω επενδύσεις;”…»

ΕΝ ΜΕΣΩ τζενεράλε, η ώρα περασμένη. Μια τελευταία ερώτηση… Περί «κληρονομιάς». Αυτήν που η Δαρμανή θα ήθελε ν’ αφήσει πίσω η παράσταση, το αποτύπωμα στο θυμικό του θεατή…

«Αυτό που ελπίζουμε», λέει, «είναι το λυτρωτικό γέλιο που προσφέρει απλόχερα η παράσταση στους θεατές, να λειτουργήσει σαν ασπίδα προστασίας απέναντι στη σκληρή καθημερινότητά μας. Έστω και για λίγο. Ευχόμαστε να τα καταφέρουμε…»