Οι… μύθοι του καλοκαιριού από την Σοφία Παπικινού

Τα πέντε πιο συνήθη διατροφικά σφάλματα που κάνουμε στη… ζέστη!

Γράφει η Σοφία Παπικινού / Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος MSc

ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΑΚΙ είναι στα… ντουζένια του και οι υψηλές θερμοκρασίες, συνδυαστικά με την ανάγκη για χαλάρωση και ξεκούραση, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Έτσι και η διατροφή αποκτά το καλοκαίρι έναν πιο «ανέμελο» χαρακτήρα, αφού οι περισσότεροι φεύγουν απ’ το συνηθισμένο πρόγραμμα τους, είτε λόγω διακοπών, είτε λόγω αυξημένων επαγγελματικών υποχρεώσεων.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ, όμως, τα συχνότερα διατροφικά λάθη του καλοκαιριού;

1. Νερό και ροφήματα μας ξεδιψούν μόνο παγωμένα

Το καλοκαίρι, λόγω ζέστης, οι περισσότεροι θεωρούν πως ξεδιψούν καλύτερα πίνοντας ένα παγωμένο ρόφημα. Δεν ισχύει! Αντίθετα, τα παγωμένα ροφήματα δεν απορροφώνται εύκολα απ’ τον πεπτικό σωλήνα κι έτσι αργούν να ενυδατώσουν τον οργανισμό. Ιδιαίτερα το παγωμένο νερό, συρρικνώνει τα αιμοφόρα αγγεία γύρω απ’ το στομάχι, με αποτέλεσμα να καθυστερεί αρκετά η ενυδάτωση του οργανισμού. Το νερό σε θερμοκρασία δωματίου ή μισό – μισό είναι καλύτερο απ’ το κρύο, επειδή ο οργανισμός δαπανά επιπλέον ενέργεια, για να θερμάνει το κρύο νερό και να το φέρει στη θερμοκρασία σώματος, ώστε να το αφομοιώσει, με αποτέλεσμα κάποια ποσότητα νερού να χάνεται.

Η μόνη περίπτωση που συστήνεται η κατανάλωση κρύου νερού από τους ειδικούς, είναι σε περιπτώσεις ιδιαιτέρως υψηλών θερμοκρασιών ή έντονης άσκησης, για τη ρύθμιση κυρίως της θερμοκρασίας του σώματος και ύστερα για ενυδάτωση. Κρύο ή μισό – μισό νερό, λοιπόν, το καλοκαίρι για σωστή ενυδάτωση; Νικητής, το δεύτερο.

2. Η ζέστη τις μεσημεριανές ώρες μειώνει την όρεξη κι έτσι κύριο γεύμα γίνεται το βραδινό

Είναι γεγονός: το καλοκαίρι, λόγω αυξημένων θερμοκρασιών τις μεσημεριανές ώρες, νιώθουμε πως δεν μπορούμε να καταναλώσουμε πλήρες γεύμα – με αποτέλεσμα πολλοί να το μεταθέτουν για το βράδυ. Αυτό συμβαίνει γιατί η ζέστη οδηγεί τον οργανισμό στην αποβολή νερού, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι καύσεις και να δυσκολεύεται ο οργανισμός να προσαρμοστεί στις αυξημένες θερμοκρασίες.

Σίγουρα, το να τρώτε βράδυ δεν είναι ιδιαίτερα κακό, αρκεί η θρεπτική σύσταση και η ποσότητα του γεύματος να είναι ενδεδειγμένη. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως το βραδινό θα ισοδυναμεί σε θερμίδες και σε ποσότητα με τα υπόλοιπα γεύματα της ημέρας, που… χάθηκαν.

Η καλύτερη λύση; Να καταναλώνετε ένα πλήρες πρωινό, ενδιάμεσα να… ξεγελάτε την πείνα -και τη δίψα σας- με ένα φρούτο, χυμό ή σμούθι, το μεσημέρι, αν δεν μπορείτε να καταναλώσετε ολόκληρο γεύμα, επιλέξτε κάτι ελαφρύ (π.χ. σαλάτα με τυρί ή κοτόπουλο) και το βράδυ κάτι που θα συνδυάζει μια σωστή ποσότητα πρωτεΐνης (κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, αυγό) με σαλάτα και 1-2 φέτες ψωμί ή ρύζι. Γενικότερα, το βράδυ καλό είναι να αποφεύγετε τα βαριά και λιπαρά γεύματα και να αφήνετε να περάσουν πάντα 3 ώρες πριν ξαπλώσετε, ώστε να ολοκληρωθεί σωστά η διαδικασία πέψης.

Επειδή το καλοκαίρι μυκητιάσεις και ουρολοιμώξεις αυξάνονται κατά κόρον, ιδιαίτερα στις γυναίκες, μην ξεχνάτε να συμπεριλαμβάνετε καθημερινά την κατανάλωση 200 γρ. πρόβειου, κατά προτίμηση, γιαουρτιού, σε συνδυασμό με 1 κ.σ. κράνμπερι αποξηραμένο χωρίς ζάχαρη. Προς θωράκιση του οργανισμού σας απέναντι στον… εχθρό. Τέλος, να πίνετε τουλάχιστον 2 λίτρα νερό την ημέρα.

3. Το καλοκαίρι χρειαζόμαστε περισσότερο αλάτι στο φαγητό

Το αλάτι στο φαγητό μπορεί να αυξάνει το αίσθημα της δίψας, αλλά βοηθά στην κατακράτηση υγρών, οπότε μας προφυλάσσει απ’ την αφυδάτωση. Γι’ αυτό, άλλωστε, συστήνεται η κατανάλωσή του το καλοκαίρι. Όμως, αυτό δε σημαίνει πως τα φαγητά πρέπει να είναι πολύ αλατισμένα, αφού η ημερήσια κατανάλωση δεν πρέπει να ξεπερνά το 1 κουταλάκι του γλυκού. Συνεπώς, η μόνη διαφορά με τον χειμώνα, είναι πως το καλοκαίρι είναι ωφέλιμο να αλατίζουμε ελαφρώς τα φαγητά μας, ενώ το χειμώνα το αλάτι καλό είναι να καταναλώνεται με φειδώ – ιδιαίτερα από άτομα με αυξημένη αρτηριακή πίεση.

4. Τα καλοκαιρινά φρούτα παχαίνουν, καθώς έχουν περισσότερη ζάχαρη

Τα καλοκαιρινά φρούτα (καρπούζι, πεπόνι, κεράσια, βερίκοκα, ροδάκινα) θεωρούνται ομολογουμένως ιδιαιτέρως νόστιμα, λόγω της χαρακτηριστικής γλυκιάς τους γεύσης. Όμως, αυτό δεν σημαίνει πως έχουν περισσότερα σάκχαρα απ’ τα υπόλοιπα φρούτα, ούτε ότι μας παχαίνουν.

Αυτό που πρέπει να προσέχουμε στα φρούτα, άλλα και σε όλα τα τρόφιμα, είναι η ποσότητα που καταναλώνουμε. Έτσι, δεδομένου πως 1 μερίδα φρούτου αντιστοιχεί σε 1 φέτα καρπούζι ή πεπόνι ή 2 βερίκοκα ή 1 ροδάκινο ή 1 φλιτζάνι κεράσια ή σταφύλια και δεν ξεπερνάμε τις 3-5 μερίδες την ημέρα (ανάλογα με τις θερμιδικές απαιτήσεις καθενός), δεν υπάρχει περίπτωση να παχύνουμε καταναλώνοντας φρούτα. Επωφεληθείτε, λοιπόν, άφοβα, απ’ την πληθώρα βιταμινών και φυτικών ινών του, εφαρμόζοντας απλά –κι εδώ- τον περίφημο κανόνα: παν μέτρον άριστον.

5. Τα κοκτέιλ αποτελούν, θερμιδικά, ιδανικότερη επιλογή από ένα απλό αλκοολούχο ποτό 

Καλοκαιράκι και (αλκοολούχα) κοκτέιλ πάνε… πακέτο. Μάλιστα, πολλοί θεωρούν πως, επειδή τα κοκτέιλ συνήθως περιέχουν μικρότερη ποσότητα αλκοόλης από ένα κλασικό ποτό, είναι καλύτερη επιλογή θερμιδικά. Μεγάλο σφάλμα! Τα κοκτέιλ, εκτός από αλκοόλ, περιέχουν συνήθως χυμούς με ζάχαρη, πουρέδες φρούτων σε συνδυασμό με σιρόπια, με αποτέλεσμα να ανεβάζουν πολύ το θερμιδικό περιεχόμενο, που τελικά θα καταναλωθεί.

Συγκεκριμένα, ένα κλασσικό ποτό (π.χ. τζιν τόνικ) αποδίδει περίπου 135 θερμίδες, ενώ ένα κλασικό κοκτέιλ (π.χ. μοχίτο) αποδίδει κάπου 200 θερμίδες. Ιδιαίτερα τα κοκτέιλ με σιρόπι ή χυμούς φρούτων, μπορεί να ξεπεράσουν τις 400 θερμίδες / ποτήρι. Προτιμήστε, λοιπόν, το αγαπημένο σας ποτό κι αφήστε τα κοκτέιλ για πιο ιδιαίτερες περιπτώσεις, αν δε θέλετε να φορτωθείτε με περιττές θερμίδες. Σε κάθε περίπτωση, μην ξεχνάτε πως οι συστάσεις για την κατανάλωση αλκοόλ είναι στα 2-4 ποτά την εβδομάδα.