9+1 βιβλία για την ημέρα της γυναίκας

Στις 8 Μαρτίου τιμούμε μέσω της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας το γυναικείο κίνημα και όλες τις γυναίκες της ζωής μας.

Επιμέλεια: Ζιζή Πατέλη

Η πρώτη επίσημη Ημέρα της Γυναίκας ξεκίνησε να εορτάζεται στις 28 Φεβρουαρίου του 1909, στη μνήμη των γυναικών που έχασαν την προηγούμενη χρονιά τη ζωή τους στην απεργία της Νέας Υόρκης, αγωνιζόμενες για τα δικαιώματά τους και για μικρότερο ωράριο εργασίας, καλύτερες αμοιβές, δικαίωμα ψήφου και κατάργηση της παιδικής εργασίας. Η 8η Μαρτίου προτάθηκε από τη Διεθνή Διάσκεψη Γυναικών του 1910, ώστε να καθιερωθεί μια «Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας». Όταν οι γυναίκες κέρδισαν το δικαίωμα ψήφου στη Σοβιετική Ένωση το 1917, η 8η Μαρτίου καθιερώθηκε ως εθνική αργία εκεί, μέχρι την υιοθέτηση της ημέρας αυτής ως παγκόσμιας το 1975 από τα Ηνωμένα Έθνη.

Στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας είναι να αναδείξει τα κοινωνικά, οικονομικά, πολιτιστικά και πολιτικά επιτεύγματα των γυναικών και να μας υπενθυμίσει πως η διεκδίκηση της ισότητας των φύλων και των δικαιωμάτων όλων των γυναικών είναι και οφείλει να είναι μια αέναη διαδικασία, καθώς σε πολλές γωνιές του πλανήτη οι γυναίκες δυστυχώς εξακολουθούν να καταπιέζονται βάναυσα και να αγωνίζονται ακόμη για τα αυτονόητα. Είναι κοινός τόπος ότι η ανάγνωση βιβλίων συνεισφέρει στην κατανόηση του εαυτού και των άλλων και ενισχύει την ενσυναίσθηση, κι εδώ συγκεντρώσαμε βιβλία που εμπνέουν, βιβλία που ευαισθητοποιούν, βιβλία που φωτίζουν τους αγώνες, τη θέληση και τα επιτεύγματα σπουδαίων γυναικών που πάλεψαν και παλεύουν για έναν πιο δίκαιο κόσμο.

Οι τίτλοι που επιλέξαμε καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από την ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα των γυναικών μέχρι τη γυναικεία ηγεσία και τη γυναικεία ανατομία. Διαβάστε σπουδαίες συγγραφείς όπως η Σιμόν ντε Μποβουάρ, η βραβευμένη με το Νόμπελ Λογοτεχνίας Σβετλάνα Αλεξίεβιτς, η εμβληματική Αμερικανίδα συγγραφέας Μάγια Αγγέλου και η Μπερναρντίν Εβαρίστο. Εμπνευστείτε από προσωπικότητες διαφορετικές και μοναδικές, όπως η Νίνα Σιμόν, η Μισέλ Ομπάμα, αλλά και η βραβευμένη Αλβανίδα συγγραφέας και καθηγήτρια Πολιτικής Θεωρίας στο London School of Economics Λέα Ούπι. Μία από τις κορυφαίες επιλογές μας είναι το βιβλίο «Με λένε Μαλάλα» της Μαλάλα Γιουσαφζάι, η προσωπική μαρτυρία του αγώνα ενός δεκαπεντάχρονου κοριτσιού για το δικαίωμα στην εκπαίδευση των κοριτσιών στο Πακιστάν, αγώνας που παραλίγο να της κοστίσει τη ζωή.

Συγγραφέας: Μαλάλα Γιουσαφζάι

Εκδόσεις: Πατάκη

Στις 9 Οκτωβρίου 2012, στα δεκαπέντε της χρόνια, η Μαλάλα πυροβολήθηκε στο κεφάλι σχεδόν εξ επαφής από ομάδα Ταλιμπάν, ενώ επέβαινε στο σχολικό λεωφορείο. Ελάχιστοι ήταν αυτοί που πίστευαν ότι θα επιβιώσει. Στα δεκαέξι της, όμως, έγινε παγκόσµιο σύµβολο ειρηνικής διαµαρτυρίας και η νεότερη κάτοχος του Νόµπελ Ειρήνης στην ιστορία του θεσµού. Το βιβλίο της είναι ίσως η πιο ισχυρή υπενθύμιση της αξίας της εκπαίδευσης, της αδιάκοπης πάλης των γυναικών και των κοριτσιών για την εξασφάλιση των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Μαλάλα αποδεικνύει, για άλλη μια φορά, ότι, ακόμα και σήμερα, η φωνή ενός και µόνο ανθρώπου µπορεί να εµπνεύσει και να αλλάξει τα πράγματα σε ολόκληρο τον κόσµο.

Το βιβλίο της, λοιπόν, το αφιερώνουμε σε όλες τις μικρές και μεγάλες αγωνίστριες του παρόντος και του μέλλοντός μας, θυμίζοντάς τους τα λόγια που έκανε η ίδια πράξη: «Ένα παιδί, ένας δάσκαλος, ένα βιβλίο κι ένα μολύβι μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο!».

Συγγραφέας: Μάγια Αγγέλου

Εκδόσεις: Πατάκη

To “Ξέρω γιατί κελαηδάει το πουλί στο κλουβί”, το αυτοβιογραφικό βιβλίο της Μάγιας Αγγέλου που πρωτοκυκλοφόρησε το 1969 και έκτοτε επανεκδίδεται και μεταφράζεται συνεχώς, είναι ένα βιβλίο τόσο ευφρόσυνο και τόσο οδυνηρό, τόσο μυστηριώδες και τόσο αξιομνημόνευτο, όσο η ίδια η παιδική ηλικία. Η Μάγια Αγγέλου αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο τα παιδικά και εφηβικά της χρόνια στις Νότιες Πολιτείες της Αμερικής: παιδικά χρόνια σημαδεμένα από έναν βιασμό, με αποτέλεσμα έναν βαθύτατο ψυχικό κλονισμό που της στερεί τη μιλιά για αρκετά χρόνια, εφηβεία που καταλήγει σε μια σύντομη ερωτική ιστορία, που της αφήνει έναν γιο. Σε μια εποχή κι ένα περιβάλλον έντονων φυλετικών διακρίσεων, η πίστη στη ζωή, η έμφυτη δύναμη για επιβίωση, η αγάπη για τις λέξεις που μπορούν να βάλουν τα πράγματα σε τάξη είναι τα όπλα μιας νεαρής κοπέλας που θα εξελιχθεί σε μια σπουδαία γυναίκα.

Συγγραφέας: Rebecca Buxton/ Lisa Whiting

Εκδόσεις: Ψυχογιός

Πού είναι οι γυναίκες φιλόσοφοι; Η απάντηση είναι ακριβώς εδώ!

Εξαιρετικό! Ένα βιβλίο για τον ρόλο που έχουν παίξει οι γυναίκες στη φιλοσοφία από γυναίκες που ασχολούνται με τη φιλοσοφία – το αγάπησα.
Ελίφ Σαφάκ

Συγγραφέας: Ypi Lea

Εκδόσεις: Πατάκης

Η Λέα μεγαλώνει στην Αλβανία στα τέλη της δεκαετίας του ’80, μια χώρα όπου η κρατική ιδεολογία έχει επισήμως αντικαταστήσει τη θρησκεία. Εκείνα τα χρόνια ήταν ακόμη σχεδόν αδύνατον είτε να πας είτε να φύγεις από την Αλβανία. Ήταν ένα μέρος με ατελείωτες ουρές και ελλείψεις στα μαγαζιά, με πολιτικές εκτελέσεις και παντοδύναμη μυστική αστυνομία. Για τη Λέα, ήταν το σπίτι της και η ασφάλειά της. Οι άνθρωποι ήταν ίσοι, οι γείτονες βοηθούσαν ο ένας τον άλλον και τα παιδιά μεγαλώνοντας θα οικοδομούσαν έναν καλύτερο κόσμο. Υπήρχε κοινός σκοπός και ελπίδα. Και τότε, τον Δεκέμβριο του 1990, έναν χρόνο μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, όλα άλλαξαν, εν μιά νυκτί σχεδόν. Τα αγάλματα του Στάλιν και του Χότζα γκρεμίστηκαν. Μπορούσες να ψηφίζεις ελεύθερα, να φοράς ό,τι θέλεις, δεν φοβόσουν πια μήπως σε ακούσει κάποιο αδιάκριτο αυτί. Όμως εργοστάσια έκλειναν, δουλειές χάνονταν και ολόκληρες οικογένειες έφευγαν, κατά χιλιάδες, για την Ιταλία και την Ελλάδα, επιθετικά συστήματα πυραμίδας κυριάρχησαν, δίπλα στο οργανωμένο έγκλημα και τη σωματεμπορία. Ο πατέρας της αναγκάστηκε, παρά τις αριστερές του πεποιθήσεις, να κάνει απολύσεις, η μητέρα της εξελίχθηκε σε συντηρητική πολιτικό στο πρότυπο της Μάργκαρετ Θάτσερ.

Συγγραφέας: Marta Breen

Εκδόσεις: Παπαδόπουλος

Ο χλευασμός και η παρενόχληση των φεμινιστριών δεν είναι πρόσφατο φαινόμενο. Τον 18ο αιώνα, οι φεμινίστριες αποκεφαλίζονταν στη γκιλοτίνα· οι σουφραζέτες του 19ου αιώνα κατέληγαν στη φυλακή. Σήμερα, ακτιβίστριες βρίσκονται φυλακισμένες σε χώρες όπως το Ιράν και η Σαουδική Αραβία. Αλλού, γυναίκες που τολμούν να μιλήσουν για κατάφορες ανισότητες (δομικές και μη) χαρακτηρίζονται «κυκλοθυμικές», «θυμωμένες» ή ακόμα και «μη ελκυστικές». Κι όμως, νέες γενιές φεμινιστριών αναδύονται συνεχώς, γυναίκες που τολμούν να αυτοαποκαλούνται φεμινίστριες με περηφάνια.
Στην «Πτώση της Πατριαρχίας», τo βραβευμένο δίδυμο Marta Breen και Jenny Jordahl μεταφέρουν τους αναγνώστες σε μια ανασκόπηση της πολιτισμικής ιστορίας της πατριαρχίας και, με πολύ χιούμορ, παρουσιάζουν το πώς οι άνδρες, από τον Αριστοτέλη μέχρι τον Γούντι Άλεν, έχουν περιγράψει τον κόσμο μέσα από το ανδρικό βλέμμα. Οι γυναίκες, στο πέρασμα των χρόνων, έχουν πολεμήσει ενάντια στην καταπίεση, ας αναδείξουμε τη μάχη αυτή!

Συγγραφέας: Madeline Miller

Εκδόσεις: Διόπτρα

Πολύ συχνά, οι γυναίκες στην αρχαία ελληνική μυθολογία κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες. είναι είτε δολοφονικές μέγαιρες με φριχτή κατάληξη είτε ενάρετα και τραγικά πιόνια με αμελητέα επίδραση.
Η Κίρκη είναι διαφορετική. Είναι μία από τις ελάχιστες γυναίκες της αρχαιότητας που επιτρέπεται να έχει δύναμη και δεν τιμωρείται γι’ αυτό στο τέλος της ιστορίας. Δεν είναι ούτε μοχθηρή ούτε αθώα, αλλά πολυσύνθετη.
Η Κίρκη αντιπροσωπεύει τη γυναικεία δύναμη και αυτό προκαλεί και τρομάζει. Είναι η γυναίκα που έχει περισσότερη δύναμη απ’ όση η κοινωνία λέει ότι πρέπει να έχει.
Η Miller, με ιδιαίτερο λυρισμό και μαεστρία, υφαίνει τον χαρακτήρα της Κίρκης μεταφέροντας τα μυθικά τέρατα και τις περιπέτειές της στο σήμερα και αποδεικνύοντας πόσο επίκαιρη παραμένει η ιστορία της.

Συγγραφέας: Kate Kirkpatrick

Εκδόσεις: Μεταίχμιο

Μια πρωτοποριακή βιογραφία που αντλεί υλικό από αδηµοσίευτες πηγές για να αφηγηθεί τη συναρπαστική ιστορία του πώς η Σιµόν έγινε η Μποβουάρ, η γυναίκα που ακόµα και σήµερα προκαλεί και µας εµπνέει.
Η Σιµόν ντε Μποβουάρ θεωρείται µία από τις πιο επιδραστικές διανοούµενες του 20ού αιώνα. Ως σύµβολο της απελευθέρωσης των γυναικών, ενέπνευσε αλλά και σκανδάλισε τη γενιά της µέσα από τις αντισυµβατικές σχέσεις της. Ως φιλόσοφος και συγγραφέας, κέρδισε σηµαντικά λογοτεχνικά βραβεία και άλλαξε τον τρόπο µε τον οποίο αντιµετωπίζουµε τα έµφυλα ζητήµατα µε το βιβλίο της Το δεύτερο φύλο. Παρά τις επιτυχίες της, όµως, αναρωτιόταν µήπως υποτιµούσε τον εαυτό της.
Αν και η σχέση της µε τον Ζαν-Πολ Σαρτρ έχει καταγραφεί στις θρυλικές ερωτικές σχέσεις του προηγούµενου αιώνα, για την Μποβουάρ είχε το κόστος της: για δεκαετίες ολόκληρες έµεινε στη σκιά του υπαρξιστή φιλοσόφου. Τα τελευταία χρόνια έχουν έρθει στο φως ηµερολόγια και επιστολές που αποκαλύπτουν την ευρηµατικότητα της δικής της φιλοσοφίας αλλά και τη θέση των υπόλοιπων εραστών στη ζωή της.

Συγγραφέας: Isabelle Motrot

Εκδόσεις: Μίνωας

Ανακαλύψτε το πορτρέτο 40 γυναικών που αγωνίστηκαν για να ακούσουν, να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους και να κατακτήσουν την ισότητα. Γιατί αξίζει να παλεύουμε για τα όνειρά μας! Σε αυτό το βιβλίο θα ανακαλύψετε γυναίκες που αγωνίστηκαν κατά της βίας, της στέρησης της ελευθερίας και βοήθησαν ώστε να ακουστεί η φωνή των γυναικών σε ολόκληρο τον κόσμο. Έκαναν τόσο πολλά για όλους, γυναίκες και άνδρες, ενώ οι πράξεις τους είχαν πάντα την ίδια κατεύθυνση, προς την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Ποια θα επιλέξετε ως δικό σας πρότυπο;

Συγγραφέας: Ζωρζ Σαρή

Εκδόσεις: Πατάκης

Η Έμμα από τη Σενεγάλη και ο Σωκράτης από τη Μ. Ασία γνωρίζονται μέσω αλληλογραφίας, ερωτεύονται, συναντιούνται και παντρεύονται. Το πρώτο τους παιδί, η Νινέτ. Η Νινέτ γεννιέται στην Κωνσταντινούπολη το 1911 και από εκεί ξεκινά την προσωπική πορεία ωρίμανσής της μέσα στον χρόνο και στον χώρο. Ζει στην Οδησσό, στην Αθήνα, στο Παρίσι και στο Σαιν Λουί της Σενεγάλης. Ξεκινά ως ατίθασο παιδί, γεμάτο ερωτήματα που ταλαιπωρεί τους γονείς και τις αδερφές της και εξελίσσεται μεγαλώνοντας σε μια ήρεμη, συνετή και αξιόλογη νεαρή που προκαλεί τον θαυμασμό όλων. Πώς όμως συντελείται αυτή η αλλαγή; Τι είναι αυτό που απασχολούσε τη Νινέτ και δεν την άφηνε να ξεδιπλώσει όλες τις πτυχές του χαρακτήρα της;

Την απάντηση δίνει η ίδια μέσα από τα ταξίδια και τις εμπειρίες της. Την παρακολουθούμε από τη στιγμή της γέννησής της και την ακολουθούμε στην παιδική της ηλικία, στις σπουδές, στην ενηλικίωση και τέλος στον γάμο της, κλείνοντας έναν κύκλο ζωής με φιλίες, έρωτες, χαρές και απογοητεύσεις.

Συγγραφέας: Mary Wollstonecraft

Εκδόσεις: Οξύ

“Θλίβομαι που οι γυναίκες υποτιμώνται συστηματικά λαμβάνοντας ευχαρίστως την ασήμαντη προσοχή που οι άνδρες θεωρούν πως αρμόζει να δείχνουν στο γυναικείο φύλο. Τόσο γελοία μου φαίνονται όλα αυτά τα μικρά τελετουργικά, που με δυσκολία συγκρατώ τα νεύρα μου όταν βλέπω έναν άνδρα να σπεύδει με πάσα προθυμία να πιάσει ένα πεσμένο μαντίλι ή να ανοίξει μια πόρτα, τη στιγμή που μια κυρία θα μπορούσε να το κάνει και μόνη της με μία κίνηση”.

Γράφοντας σε μια εποχή που o αγώνας για τα δικαιώματα του ανθρώπου είχε οδηγήσει στις μεγάλες επαναστάσεις στην Αμερική και τη Γαλλία, η Μέρι Γουόλστονκραφτ εξέφρασε με δυναμισμό τη δική της γνώμη για τη γυναικεία ανεξαρτησία το 1792. Με πάθος και αμεσότητα, επιτέθηκε στην επικρατούσα άποψη της κοινωνίας που αντιμετώπιζε τη γυναίκα ως διακοσμητικό στοιχείο και απαίτησε την ισότιμη εκπαίδευση για κορίτσια και αγόρια, το τέλος των προκαταλήψεων και την εξάρτηση των γυναικών από το επάγγελμά τους και όχι από τον σύντροφό τους. Η αναγνώριση των δικαιωμάτων της γυναίκας έγινε δεκτή άλλοτε με θαυμασμό και άλλοτε με αγανάκτηση, την καθιέρωσε ωστόσο ως τη “μητέρα” του σύγχρονου φεμινισμού.

“Eύχομαι οι γυναίκες να έχουν εξουσία όχι πάνω στους άντρες, αλλά πάνω στον εαυτό τους”.

Για περισσότερες προτάσεις βιβλίων, επισκεφτείτε τη στήλη μας Book Stories.