Η Κέρκυρα της Ζωής Δικταίου

Οι… πολίτες Κέρκυρας αποκαλύπτουν τη ματιά τους για τον τόπο τους, μέσα από 10 Q&A!

Επιμέλεια: Ζιζή Πατέλη

WHO IS WHO: “Γεννήθηκα στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης το 1962 και μεγάλωσα στο Τζερμιάδων του Οροπεδίου Λασιθίου. Εκεί έμαθα τα πρώτα μου γράμματα. Δεν έγινα δασκάλα όπως ονειρευόμουν. Η ζωή με έφερε στην Κέρκυρα, όπου για 33 χρόνια εργάστηκα ως Διοικητικός Υπάλληλος στη Σχολή Τουριστικής Εκπαίδευσης – Κατάρτισης, της οποίας είμαι πτυχιούχος.

Με γοητεύουν τα γιασεμιά, τα φεγγάρια, τα βλέμματα, τα δακρυσμένα μάτια, τα κιτρινισμένα χαρτάκια της θύμησης, οι ξεχασμένοι δρόμοι, τα βουνά, τα ξέφτια από τις δαντέλες του παλιού καιρού. Όπως αναπνέω, μιλάω, ονειρεύομαι, συμφιλιώνομαι με τη ζωή και το θάνατο, έτσι και γράφω. Ακουμπώ στο παρελθόν κι όμως η λέξη που με ορίζει είναι το «Αύριο». Πιστεύω στην αγάπη.

Αγαπώ τον πεζό λόγο κι ας επιστρέφω πάντοτε στην ποίηση. Ως «Χαρούλα Βερίγου» γοητεύομαι από τη μνήμη της Όστριας και την περηφάνια της Κρήτης. Ως «Ζωή Δικταίου» επιστρέφω την ευγνωμοσύνη μου στο Ιόνιο φως και στη βροχή.

Στίχοι μου έχουν μελοποιηθεί από το Νίκο Ανδρουλάκη, το Γιώργη Κοντογιάννη, τον Ανδρέα Ζιάκα, το Γιάννη Νικολάου, τον Αλέξανδρο Χατζηνικολιδάκη και το Θοδωρή Καστρινό”.

Εργογραφία

Λασίθι, Τόπος Μέγας – Η κούπα των θεών, Αφήγημα, Εκδόσεις: Φίλντισι, Μάιος 2021, Αθήνα

Αύριο, αφή αλμύρας οι λέξεις, Ποιητική συλλογή, Εκδόσεις: Φίλντισι, Νοέμβριος 2020, Αθήνα

Αθιβολή γαρύφαλλο και θύμηση κανέλλα, Διηγήματα, Εκδόσεις: Φίλντισι, Νοέμβριος 2019, Αθήνα

Αύριο στάχυα οι λέξεις, Ποιητική συλλογή, Εκδόσεις: Φίλντισι, Σεπτέμβριος 2018, Αθήνα

Οι άλλες ν’ απλώνουν ρούχα κι εσύ τριαντάφυλλα, Διηγήματα, Εκδόσεις: Φίλντισι, Φεβρουάριος 2018, Αθήνα

Μια κούρσα για τη Χαριγένεια, Μυθιστόρημα, Εκδόσεις: Φίλντισι, Μάιος 2017, Αθήνα

Αύριο, νυχτώνει φθινόπωρο, Μυθιστόρημα, Εκδόσεις: Φίλντισι, Ιούνιος 2015, Αθήνα

Ιστορίες για φεγγάρια, Παιδική Λογοτεχνία, Εκδόσεις: Έψιλον, 1996, Αθήνα

Συμμετοχές σε συλλογικά έργα

«Γράμματα της ποίησης», Ποιητική ανθολογία, Εκδόσεις: Ατέχνως, 2020, Αθήνα

«Μονόλογοι», Ποιητική ανθολογία, Εκδόσεις: το βιβλίο, 2017, Αθήνα

«Αύριο, εν ονόματι της αγάπης», Ζωή Δικταίου, Κέρκυρα, Γουβιά, 8 Οκτώβρη 2022

1. Τα 3 πράγματα που δεν θα άλλαζες ποτέ στην Κέρκυρα…

Την ίδια την Κέρκυρα, χτισμένη ανάμεσα σε 2 Φρούρια, κοσμοπολίτισσα, αρχόντισσα, περιτειχισμένη σε μεγάλο μήκος από τη θάλασσα, απευθύνει το κάλεσμά της με μπουγαρίνια και μυρτιές, να τη γνωρίσεις στη λεπτή αχλή του φθινοπώρου, στο φως, στη βροχή και στο πράσινο. Κέρκυρα, η φωτογενής κορωνίδα του Ιονίου με τις βαθιές ρίζες στην αρχαία Ελλάδα, η ερωτική πόλη με τα ανθρακί καλντερίμια και τα στενά καντούνια, που μπορεί να υπερηφανεύεται για τα μοναδικά της αρχοντικά και τα Βενετσιάνικα κάστρα, αντανακλά την πλούσια ιστορία της γοητεύοντας το ίδιο θριαμβευτικά και σήμερα. Τα μνημεία, κυρίως εκείνα που συνδέονται με τις παλαιότερες ιστορικές περιόδους, σημεία αναφοράς παγκόσμιας κληρονομιάς, αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες της πορείας και της δυναμικής του Κερκυραϊκού λαού, υπενθυμίζοντας συνεχώς την εξελικτική δύναμη του ανθρώπου και τα μεγάλα του επιτεύγματα. Οι Κερκυραίοι έχουν συναίσθηση της σημαντικής ιστορικής πορείας που έχει διανύσει το νησί και ισχυρή πεποίθηση και πίστη στις δημιουργικές δυνάμεις του λαού. Η Κέρκυρα με την εξέχουσα οικουμενική αξία, αποτελεί κεφάλαιο κοινής κληρονομιάς της ανθρωπότητας, παραμένοντας χωρίς αμφιβολία ένας από τους πιο ερωτικούς και ρομαντικούς προορισμούς με δεσμούς συνοχής για όλους, αφού απευθύνει διαρκές κάλεσμα για ειρηνική συνύπαρξη και στόχαση. Εδώ δεν είναι υπερβολή να ισχυριστείς πως θριαμβεύει το ισχυρό και το ωραίο, οπότε αυτή την Κέρκυρα δεν θα την άλλαζα με τίποτα.

Τη βροχή, δοξάζει και δοξάζεται πάνω στην ίδια τη ζωή, καθώς ξεπερνάει το εφήμερο κι αναπαράγει όχι απλώς μια στιγμή της ζωής και του κόσμου αλλά την ίδια τη ροή τους. Οι οπτικές φυγές ξεχωρίζουν από όπου και αν σταθείς εδώ και όταν βρέχει η μαγεία σε τυλίγει στο ακριβό μεταξωτό της μεσοφόρι και σε παρασύρει να εμπιστευτείς περιπάτους στη φύση, υπόγειες στοές, σκαλινάδες, καντούνια και άλλα περάσματα. Η έλξη μυστηριώδης από την πρώτη κιόλας στιγμή. Αγαπώ τη βροχή!

Τις φιλαρμονικές, η συνάντηση περνά τα όρια του χρόνου. Η μουσική στην Κέρκυρα γίνεται η μόνη οικουμενική γλώσσα που δεν θα πάψει να μιλά στις καρδιές των ανθρώπων. Το άκουσμα καταγράφεται με τρόπο μοναδικό. Από την πρώτη στιγμή ο ήχος σε γοητεύει, σε κερδίζει και σίγουρα θα αποτελέσει όχημα σκέψης κι ερέθισμα να κατανοήσεις όσο μπορείς περισσότερο το μυστήριο της ζωής και να ζητάς να φτάνεις στο τέλος τής κάθε αρχής. Η ψυχή της Κέρκυρας παράγει μουσική με τις βαθύτερες χορδές της. Δεν υπάρχουν λόγια να εκφράσουν όλη αυτή την ομορφιά και τον εσωτερικό διάλογο. Ανάμεσα στις καθημερινές ώρες και την αιωνιότητα κάποιοι γητεύουν το χρόνο με χάλκινες τρομπέτες και φλάουτα, με σαξόφωνα, κλαρινέτα και κόρνα, με τούμπες και όμποε. Οι Κερκυραίοι, όσο λίγοι, καταφέρνουν να γεμίζουν και τις ώρες της μοναξιάς με νότες. Στο πέρασμα του χρόνου πειραματίστηκαν, αφομοίωσαν σκοπούς, έφτιαξαν δικούς τους, καινοτόμησαν. Μια αστείρευτη δεξαμενή που συνεχίζει να εμπνέει και να εμπνέεται. “Με τη μουσική βελτιώνεται η ποιότητα της ζωής, μειώνονται τα επίπεδα του άγχους, ανεβαίνει η διάθεση, γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος”, ισχυρίζονται σε όλο το νησί. Όλο το νησί σ’ ένα πεντάγραμμο. Αυτό συμβαίνει και αλλού, αλλά με τόσο πάθος, μόνο στην Κέρκυρα. Θαρρείς σε τούτη την πόλη, η μουσική είναι ένα ολοζώντανο κοινωνικό φαινόμενο. Εδώ, κάθε τι μπορεί να γίνει όχημα και να σε ταξιδέψει με λίγες νότες, σε άλλες εποχές, σε άλλες ιστορίες, σ’ ένα καινούργιο έρωτα, άθικτο, ατσαλάκωτο, αθώο, αήττητο.

2. Ο αγαπημένος σου ήχος στο νησί;

Όταν πέφτει η βροχή,

διαμαρτύρηση στην απουσία σου

και στην ατελή πίστη μου ήχοι,

κώδικες μυστικοί

φωνές απ’ το βαθύ του χρόνου.

Όταν πέφτει η βροχή, να σ’ αγκαλιά… ζῶ

και να επαναλαμβάνεται μέσα μου,

η τελευταία συλλαβή ανεξάρτητη,

τόσο μικρή, μα και τόσο απέραντα μεγάλη, ζῶ, ζῶ …

ζῶ ελεύθερη, με το καπελάκι μιας περισπωμένης.

3. Ποιος θα ταίριαζε να γράψει το soundtrack της Κέρκυρας;

Ο Γιώργος Σταυριανός, είναι εκείνος που μεταλαβαίνει ψυχές με τη μουσική του, μνήμη και φως, ο αγνός, ο αθώος, που έρχεται με «δέκα παιδικούς καημούς» από μια άλλη εποχή να ξορκίσει τους «φόβους του μεσημεριού» στην «πηγή των θαυμάτων», πριν γίνει «έρημη πόλη».  Ο Γιώργος Σταυριανός, ο σεμνός, που ανοίγει το φεγγίτη μ’ ένα παλιό παράπονο στο καντούνι και ακούγεται το «ήσουνα φεγγάρι» μέχρι να ξημερώσουν «ώρες χρωματιστές» και να βολτάρουμε με τον «καημό της φυσαρμόνικας», πριν το δειλινό φέρει «το πιο μεγάλο ψέμα» στο Λιστόν, με την ελπίδα να μας βρει μαζί το ορχηστρικό «Secret Love» στην Παλιά Περίθεια και στη Λευκίμη, γιατί «όνειρο που φεύγει είν’ η ζωή».

4. Ποιος θα ήθελες να γυρίσει ταινία για την / στην Κέρκυρα;

Ο Παντελής Βούλγαρης, είναι μοναδικός στο να ελευθερώνει την άλλη ανάγνωση στην ευαισθησία, το χαρακτήρα, την ομορφιά, την αγάπη, την απόγνωση, την αλήθεια, τον έρωτα, την οδύνη, το πάθος, το τοπίο, καταφέρνει να συλλαμβάνει με οξυδέρκεια το πνεύμα κάθε εποχής και να γεμίζει οθόνη και ψυχή με συγκίνηση!

5. Τι είναι αυτό που κάνει κάποιον Κερκυραίο;

«Παράδεισο στους ουρανούς, δεν το χωρά ανθρώπου νους εδώ είναι οι βιόλες και τα κρίνα, εδώ βιολιά και μαντολίνα», τραγουδούσε ο Λάσκαρης όταν περνούσε με τη λίσα του φορτωμένη ελιές. Έβγαζε τη φιοράδα τρίτσα και χαιρετούσε καλόκαρδα μ’ ευγένεια. «Κάθε βράδυ πιάνω το φεγγάρι στο μαστέλο, το αφήνω και κολυμπά στο γλυκό νερό, χαίρεται και παίζει μέσα στα χέρια μου, μα κάθε πρωί το χάνω ψυχή μου, το παίρνει η νύχτα και το τυλίγει στο μαύρο της μαντίλι, μέσα απ’ τα χέρια μου το χάνω και μένω με το παράπονο, αυτή είναι η εξομολογία μου… », θυμάμαι να λέει με σοβαρότητα στο Πυργί, στο καφενείο του Ζεματούρα, φθινόπωρο του 1981, όταν ήρθα για πρώτη φορά στο νησί.

Ο Κερκυραίος, αγαπά τη ζωή και φαίνεται, έχει τραγουδιστή λαλιά, φαντασία, εκκρηκτικό ταμπεραμέντο, είναι ρομαντικός, απολαμβάνει την παρέα με μια τσιτσιμπύρα, με παπαλίνα, σαβόρο και πανάδα, μ’ ένα πιάτο ζεστούς λουκουμάδες με μέλι.

6. Ποιο είναι το καλύτερο μέρος για να απομονωθείς;

Ξετυλίγω τη χρυσή κλωστή του χρόνου κάθε φθινόπωρο, στο Πυργί. Τα φύλλα αλλάζουν χρώματα. Τα μάτια μένουν ώρες ανύσταχτα. Τα χέρια αδίσταχτα υψώνονται ν’ αδράξουν την καινούρια μέρα λαίμαργα. Οι αστραπές έχουν στήσει καρτέρι. Σκουραίνει ο ορίζοντας. Χαμηλώνουν τα σύννεφα. Κάνω πως δεν το περίμενα. Παριστάνω πως με ξάφνιασε η καταιγίδα, αυτή η πλανόδια μύστις που μόλις τό ’σκασε από το στερέωμα στο φεύγα της νύχτας ζητώντας τη χαρά του ταξιδιού. Λίγες σταγόνες στο πρόσωπο θα κλέψουν τα κρυφά λόγια την ώρα που ραγίζει ο ουρανός. Μετά ανοιγοκλείνουν τα μάτια. Στα μακρινά χαράματα η αγάπη κάνει θαύματα.

Πυργί, σε τρέφει η νοσταλγία, και μια ψιχάλα από μακριά «μη μού ζητάς τ’ αδύνατο, μόνο να σ’ αγαπώ μπορώ…».

7. Αν η Κέρκυρα ήταν πρόσωπο, ποιο θα ήταν;

Η Τελέσιλλα, μια εξέχουσα λυρική ποιήτρια. Η Κέρκυρα είναι από μόνη της ένας δρόμος στην ποίηση. Αν σκεφτούμε δε, την απαξίωση και τα δεινά που περνά τα τελευταία χρόνια το νησί μας, ίσως είναι ανάγκη «η άρρωστη Κέρκυρα», να αποβάλλει τα αλλότρια, επιστρέφοντας στην υπηρεσία του πολιτισμού και στον τόπο, με γνώμονα τον άνθρωπο, ακολουθώντας το παράδειγμα της Τελέσιλλας, που επειδή η ασθενική της φύση την ανάγκαζε να ζει απομονωμένη και κλεισμένη στον εαυτό της, χωρίς συναναστροφές και κοινωνικότητα, συμβουλεύτηκε το μαντείο. Ο χρησμός έλεγε να αφιερωθεί στις Μούσες. Μελετώντας μουσική και ποίηση εξελίχθηκε σε περίφημη ποιήτρια που όχι μόνο άσκησε μεγάλη επιρροή, αλλά και έγινε γνωστή, περνώντας στην αθανασία, σώζοντας το Άργος από την επιβουλή των στρατιωτών του Κλεομένη, αφού έχοντας συγκεντρώσει και οπλίσει τους γέρους, τα παιδιά και τις γυναίκες, με κάθε λογής όπλο, παρατάχτηκε μαζί τους στις επάλξεις µε αποτέλεσμα οι πολέμιοι να ξαφνιαστούν… Ονειρεύομαι να καταφέρει η Κέρκυρα να «ξαφνιάσει» τους εχθρούς της.

8. Η καλύτερη θέα;

-Έχει η ψυχή ουρανό; Ρώτησε αθώα η θάλασσα.

‑Έχει, για όσους αγαπούν τη βροχή στα μάτια, απάντησε η γυναίκα.

-Όταν δακρύζεις να βρέχει, φώναξε ο άνεμος και σκόρπισε τα σύνεργα τής αγάπης στις ώχρες  της άμμου.

Είναι κάποιες φορές, που ξοδεύεις τη σιγουριά μιας ζωής για το πιο όμορφο παραμύθι σ’ ένα χρυσάνθεμο, ή σε μια χούφτα αλισάχνη.

Είναι κάποιες φορές, που θαρρείς πως τούτη η απέραντη θάλασσα, στην Παλαιοκαστρίτσα, ελεύθερη και ανειρήνευτη κάτω από τους κατάφυτους ελαιώνες των λόφων, γίνεται ένα αστείρευτο μελανοδοχείο, ολότελα φυσικό και δικό σου.

9. Το αγαπημένο σου εστιατόριο / bar / cafe;

Το Arthaus, στο καντούνι πίσω από τον Άγιο Σπυρίδωνα, ένας χώρος γεμάτος τέχνη, ένα στέκι μεταξύ αλήθειας και ονείρου, απόλαυσης και νοσταλγίας, με τη ζωγραφική να παρέχει τη δυνατότητα να βρίσκεσαι όπου θέλεις, ή απλά εκεί, ανάμεσα στα χρώματα και την ένταση των γραμμών, για εικαστική ψυχοθεραπεία.

Στο Ταβερνάκι της Μαρίνας, σε μια από τις πιο όμορφες γωνιές που κρύβει η πόλη της Κέρκυρας, η αίθουσα λιτή, νοικοκυρεμένη, και η πατίνα του χρόνου να μαρτυρά τα σημάδια και την εποχή της, ενώ ο χώρος έξω στον πεζόδρομο κρατά το άρωμα και τη γοητεία της παλιάς γειτονιάς. Λίγα και καλά, αλλά απαράλλαχτα στο πέρασμα του χρόνου όλα, για να πεις πως, ναι υπάρχουν κάποιοι χώροι μοναδικοί, που έχουν την ικανότητα να σε πηγαίνουν ταξίδι στον χρόνο, πίσω και μπρος απ’ τον καιρό. Αυτό συμβαίνει μόλις περάσεις την πόρτα της Μαρίνας.

10. Πού αλλού θα μπορούσες να ζήσεις στην Ελλάδα;

Αγαπώ την Ελλάδα, θα ζούσα στη Μονεμβασιά, στη Μάνη, στη Σύμη, στο Ναύπλιο, στην Κόνιτσα, στο Γαλαξίδι, στην Πλάκα, στην Κάσο, στο Νυμφαίον, στη Σύρο, στο Πήλιο, στην Ξάνθη, στη Χίο, θα μπορούσα να ζω, στην Κρήτη, αλλά είμαι εδώ, ευγνώμων στην Κέρκυρα.