Περί μουσικής με τον ενορχηστρωτή Μάριο Δαπέργολα

Με αφορμή της αναβίωσης του θεσμού της “Απογευματινής Μουσικής” (ABENDMUSIK) για δεύτερο συνεχόμενο χρόνο στο φιλόξενο χώρο της Ευαγγελικής Εκκλησίας Γερμανογλώσσων εν Ελλάδι, έχουμε την χαρά και την τιμή να συναντούμε τον ενορχηστρωτή των μουσικών έργων στη συναυλία του Ιανουαρίου, Μάριο Δαπέργολα.

Μπορείτε να μας πείτε τι είναι η ενορχήστρωση;

Με τη χρήση της λέξης “ενορχήστρωση” δεν μπορεί κανείς παρά να ανατρέξει για αρχή σε έργα μεγάλων συνθετών της Ιστορίας της Μουσικής, αλλά και στην εξέλιξη της χρήσης των οργάνων. Η κατάλληλη χρήση, λοιπόν, των οργάνων ή και των φωνών στην παρτιτούρα, ώστε να φωτιστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η μουσική ιδέα του συνθέτη θα μπορούσε να ονομαστεί ενορχήστρωση ενός έργου.

Για λόγους οικονομίας χρόνου θα αναφερθώ σε πολύ λίγα παραδείγματα που μπορούν να τεκμηριώσουν την παραπάνω τοποθέτηση, που ωστόσο μπορούν να είναι αρκετά διαφωτιστικά.  

Ο Μπετόβεν στην 3η του Συμφωνία, στο 1ο μέρος στο μέτρο 276 κι ενώ έχει προηγηθεί μια πορεία κυρίως ελαττωμένων συγχορδιών σε ημίολα (αναλογία 3:2, 3 κρούσεις ανά 2 μέτρα) και ταυτόχρονα αυτή η ρυθμικοαρμονική διαδοχή υποστηρίζεται από τη χρήση του τυμπάνου, όταν πλέον η μουσική φτάνει στο αναφερθέν μέτρο, η διαδοχή των ημιόλων “σπάει” , το κουρδισμένο σε Mib+Sib τύμπανο έχει ήδη σιωπήσει μη μπορώντας αρμονικά να υποστηρίξει τις επερχόμενες συγχορδίες και ηχεί από το μ. 276 και για 3 φορές  -ως αποκορύφωμα της αρμονικής έντασης- η διαφωνία του ημιτονίου Mi-Fa.

H “διαφωνία” ακούγεται ταυτόχρονα και σε συνήχηση μεταξύ διαπεραστικών ηχητικά οργάνων (φλάουτα, όμποε, κόρνα, τρομπέτες) στο ισχυρό μέρος του μέτρου, ενώ στον Μπετοβενικό ισχυροποιημένο ασθενή 2ο χρόνο “πατάει” εκ νέου η διαφωνία Mi-Fa ανάμεσα στα 1α και 2α βιολιά, βιόλες και 3ο κόρνο αντίστοιχα. Με όλη την παραπάνω σύντομη, αντιμουσικολογική (sic) περιγραφή αποτυπώνονται και τα ενορχηστρωτικά εργαλεία του Συνθέτη, ώστε να φωτίσει τον πυρήνα του συγκεκριμένου μέρους της 3ης Συμφωνίας και δεν είναι άλλος από τη συγκρουσιακή συνύπαρξη της επερχόμενης τονικής Mi min. με τη Ναπολιτάνα της, Fa, τη συγχορδία δηλ. που εισάγει αυτήν την πτώση προς το μέτρο 284 (ένα ημιτόνιο πάνω από την αρχική τονικότητα Mib της συμφωνίας).

Το καίριο σημείο, ωστόσο, είναι πως με μια διαφορετική ενορχήστρωση -και χωρίς την άριστη από το Μπετόβεν γνώση των δυνατοτήτων των οργάνων- πιθανόν να μην ήταν εφικτή η προβολή αυτής της ταυτόχρονης σύγκρουσης/συνύπαρξης που γίνεται στο ιστορικό μέτρο 276 βάσει του οποίου κάποιοι μεγάλοι Δάσκαλοι θεωρούν πως η στιγμή της γραφής αυτών των 3 μέτρων αλλάζει την Ιστορία της Μουσικής.

Διαβάστε ΕΔΩ τη συνέχεια της συνέντευξης του Μάριου Δαπέργολα στο frapress.gr.

Διαβάστε επίσης:

Καθηγητής του Ωδείου Κερκύρας ο βιολίστας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Μ. Δαπέργολας

Πηγή: https://frapress.gr/2023/01/peri-moysikis-me-ton-enorchistroti-mario-dapergola/?fbclid=IwAR0-2TqihdrC5nChewWtBHVkv1UQrn9_49kW2_0Ndo-vD507l9YBOoceAWM