Tribute στο μουσικό έργο του Νίκου Παπαδημητρίου

Γράφει ο π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Λίγες ημέρες πριν το Πάσχα, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κέρκυρας (Παλαιά), το βράδυ της Κυριακής 30 Μαρτίου, οι καθηγητές του Ιονίου Ωδείου ετοίμασαν και παρουσίασαν μία εξαιρετική παρουσίαση μουσικών έργου του καθηγητή του Ιονίου Πανεπιστημίου Νίκου Παπαδημητρίου, φίλου αγαπητού και δασκάλου μας σε επίπεδο μεταπτυχιακό.

Λόγω του φόρτου των ημερών δεν προλάβαμε να κάνουμε μία μικρή καταγραφή των βιωμάτων μας από τη συναυλία, κάτι που το θέλαμε πραγματικά. Γι’ αυτό και προχωρούμε τώρα σε μία σύντομη αναφορά, αισθανόμενοι χρέος απέναντι στο δάσκαλό μας, τον οποίο εκτιμούμε αληθινά τόσο για το ήθος του, όσο και για την προσφορά του στα ακαδημαϊκά και πολιτισμικά πράγματα της Κέρκυρας, αλλά και ευρύτερα.

Δεν είμαστε ειδικοί στα μουσικά. Ωστόσο, νιώσαμε ότι μέσα από τις συνθέσεις του Νίκου Παπαδημητρίου γίνεται μία βαθιά αποτύπωση συναισθημάτων που αποτυπώνουν τον σύγχρονο κόσμο και άνθρωπο, τα οποία κάποτε, όταν η μουσική επιμένει πολύ στη μελωδία, εν είδει επαναλαμβανόμενου μοτίβου-ρεφραίν, δεν είναι εύκολο για κάποιον να τα αφήσει να λειτουργήσουν μέσα του. Συναισθήματα όπως η μοναχικότητα, η αναζήτηση στο σκοτεινό μέρος του εαυτού, η σταδιακή έξοδος προς το φως, με στιγμιαία όμως διάρκεια, χωρίς υπερβολή και χωρίς την αίσθηση ότι όλα είναι ωραία, αλλά ο εντοπισμός στην πρόκληση να βρούμε την αλήθεια όχι όμως με μια αυτάρκεια και με την ψευδαίσθηση ότι δεν υπάρχει εναλλαγή, έμειναν στην ψυχή μας ακούγοντας την μουσική του δασκάλου μας.

Ξεκινώντας από τα 5 πρελούδια-εισαγωγές για πιάνο (εξαιρετική η Μαρία Μάζη) και συνεχίζοντας στο μουσικό ταξίδι για βιολί κλαρινέτο και πιάνο (Ειρήνη Αρακλειώτη, Δημήτρης Αργυρός και Γιάννης Καρανικόλας), νιώσαμε αυτή την αναζήτηση στο σκοτάδι ενός κόσμου που, παρά τις υποσχέσεις του, σε ρίχνει σε μία περιδίνηση, αν η ψυχή σου είναι ευαίσθητη.

Απολαύσαμε το βαλς που απέδωσε εξαιρετικά στο πιάνο ο Γιάννης Καρανικόλας, σαν μία αναψυχή, με συγκρατημένη όμως αισιοδοξία, ένα διάλειμμα-ανάσα, που δείχνει ότι ο χορός, ακόμη κι αν μοιάζει μοναχικός, σε κάνει να σκέπτεσαι ότι υπάρχει φως.

Στη συνέχεια, ένα εξαιρετικό κουαρτέτο με τρία βιολιά (Ειρήνη Αρακλειώτη, η παλιά μαθήτριά μας στο σχολείο Νίκη Καλαϊτζίδου και Χριστίνα Δημητρίου) κι ένα βιολοντσέλο (απίστευτος ο Ανδρέας Βιδάλης), μας ξαναταξίδεψαν στην αναζήτηση, η οποία δεν είναι αδυναμία, αλλά δύναμη.

Η Μαρία Μάζη στο πιάνο και η Λία Κολυτά στη φωνή, μας τραγούδησαν για τον θάνατο της Μαρίας, σε ποίηση Διονύσιου Σολωμού από τον “Λάμπρο”, αποδίδοντας με τη μουσική και φωνητική εγκράτεια που απαιτείται τη συγκλονιστική στιγμή του θανάτου της ηρωΐδας, λιτά και με μια αρχοντιά, όπως ταιριάζει σε μορφή τραγική.

Το κουϊντέτο για φλάουτο (Τόνια Τόμπρου), κλαρινέτο (Δημήτρης Αργυρός), βιολί (Ειρήνη Αρακλειώτη), βιολοντσέλο (Ανδρέας Βιδάλης) και πιάνο (Κατερίνα Λουκίδη), με αρκετό μινιμαλισμό απέδωσε το ταξίδι που ο άνθρωπος κάνει στην ψυχή του, λαμβάνοντας υπόψιν τον κόσμο στον οποίο ζει, αλλά έχοντας αποφασίσει να μην ηττηθεί.

Ανάλογο ήταν και το φινάλε, με τις 4 σπουδές στην απλότητα, τρομπέτα, βιολοντσέλο και πιάνο οι Διονύσης Μαρτίνης, Ανδρέας Βιδάλης και Μαρία Μάζη η πρώτη, σαξόφωνο και πιάνο οι Γιάννης Καρανικόλας και Κατερίνα Λουκίδη η δεύτερη, κιθάρα και κλαρινέττο οι Παναγιώτης Κοντονάσιος και Δημήτρης Αργυρός (δυναμική μελωδία) η τρίτη και βιολί και πιάνο οι Ειρήνη Αρακλειώτη και Μαρία Μάζη η τέταρτη, που έκλεισε τη συναυλία με μία αίσθηση ότι η πάλη του συνθέτη με τον εαυτό του έχει νικητή την ελπίδα, όχι όμως με ευκολία. Συνυπάρχουν η ταχύτητα, η σιωπηλή ακρόαση του μέσα κόσμου, η ανάγκη για γαλήνη, όπως επίσης και εκείνα τα στοιχεία της σύγχρονης μουσικής που αντιστρέφουν τον ρου των συγχορδιών που μένουν στην ευχαρίστηση της ακοής και οδηγούν στην κραυγή για λύτρωση. Ο τίτλος της σύνθεσης όμως φανερώνει αυτό που ο συνθέτης προσπαθεί με τη ζωή και το έργο του να δείξει: ότι η αυθεντικότητα πηγάζει από την απλότητα!

Μας ανέπαυσε η συναυλία και αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στο Ιόνιο Ωδείο, τη διεύθυνση και τους μουσικούς του για την πρωτοβουλία. Μας έδωσε όμως χαρά το γεγονός ότι η Κέρκυρα τίμησε το Νίκο Παπαδημητρίου, όχι απλά με ένα ζεστό χειροκρότημα, αλλά φέρνοντας στο φως το μουσικό του έργο. Θα τολμούσαμε να λέγαμε ότι θα άξιζε τον κόπο η σημερινή Κέρκυρα να παλέψει με τον εαυτό της για να ξαναβρεί όχι το εξωτερικό φως που αφθονεί, αλλά το φως της καρδιάς που συχνά σκοτίζεται από τον φόβο μπροστά στην ποιότητα.