Το Μηχανογραφικό: Όριο Ενηλικίωσης–Σημείο Τριβής ή Γέφυρα Κατανόησης;

Γράφει ο Παναγιώτης Μαυρωνάς (Εκπαιδευτικός – Σύμβουλος Σταδιοδρομίας)

Τέλος Λυκείου. Οι Πανελλήνιες τελείωσαν. Το καλοκαίρι συνεχίζεται με την υπογραφή μιας σημαντικής απόφασης: το μηχανογραφικό δελτίο.

Για κάποιους, είναι μια καθαρά τεχνική διαδικασία. Για άλλους, όμως, είναι ένα συμβολικό πέρασμα από την εφηβεία στην ενηλικίωση. Από τις προσδοκίες των γονιών στα όνειρα του παιδιού. Και συχνά, όλα αυτά…συναντιούνται σε έναν υπολογιστή, με ανοιχτές σχολές, άλυτα ερωτήματα και κλειστά συναισθήματα.

🧭 Όταν το “θέλω” δεν συμπίπτει με το “πρέπει”

Σ’ αυτό το στάδιο, οι έφηβοι φιλτράρουν τις επιλογές τους μέσα από επιθυμίες, ταλέντα, φόβους και προοπτικές. Θέλουν να ακούγονται, να νιώθουν πως αποφασίζουν για το μέλλον τους.

Οι γονείς, από την άλλη, λειτουργούν με γνώμονα την ασφάλεια, την εμπειρία, το “ρεαλιστικό” μέλλον…καμιά φορά και τις ανεκπλήρωτες δικές τους φιλοδοξίες.

Το αποτέλεσμα; Συχνά, ένα είδος αόρατης “μάχης” γύρω από το μηχανογραφικό:
– «Μα γιατί να μη δηλώσεις τη Νομική»;
– «Κι αν δεν περάσεις κάπου καλά, τι θα κάνεις»;
– «Είναι κρίμα με τέτοιους βαθμούς να πας σε αυτή τη σχολή»!

Η ένταση δεν προέρχεται από έλλειψη αγάπης, αλλά από διαφορετική οπτική γωνία της ζωής.

⚠️ Προβλήματα που εμφανίζονται

• Υποτίμηση των ονείρων του παιδιού («Είναι απλώς μια φάση»)
• Άγνοια των γονιών για τις νέες σχολές/κατευθύνσεις-προοπτικές
• Βεβαιότητα και των 2 πλευρών ότι…«εγώ ξέρω καλύτερα»
• Ανασφάλεια ή και δυσκολία του εφήβου να εκφραστεί και μάλιστα  ελεύθερα
• Υπόγεια χειραγώγηση: οικονομικά, συναισθηματικά ή με υποσχέσεις
• Απόλυτοι ρόλοι: «εγώ πληρώνω–εγώ αποφασίζω» ή «είναι η ζωή μου–μην ανακατεύεσαι»

✅ Τι μπορούμε να κάνουμε–Και οι 2 όψεις του ίδιου νομίσματος!

👨‍🎓 Για τους ΕΦΗΒΟΥΣ:

• Μίλα καθαρά. Όχι για να επιβληθείς, αλλά για να ακουστείς.
• Ερεύνησε. Μάθε για τις σχολές που σε ενδιαφέρουν. Η γνώση είναι όπλο και πείθει.
• Εξήγησε πώς σε βλέπεις σε 5 χρόνια. Οι γονείς συχνά θέλουν να σιγουρευτούν πως υπάρχει πλάνο.
  • ❗Αν δεν έχεις πλάνο, δεν είσαι μόνος. Σημασία έχει να αρχίσεις να παρατηρείς τι σου ταιριάζει και σε ενεργοποιεί.
• Θυμήσου: μπορεί να μη σε καταλαβαίνουν πάντα, αλλά νοιάζονται.

👨‍👩‍🦳 Για τους ΓΟΝΕΙΣ:

• Άκου. Όχι για να απαντήσεις, αλλά για να καταλάβεις.
• Ζήτα πληροφορίες, όχι εγγυήσεις. Η εποχή που το “καλό επάγγελμα” είχε ονοματεπώνυμο, έχει παρέλθει. Ήλθε η εκδίκηση των αγνώστων (για τους μεγάλους) επαγγελμάτων που θα γίνουν τα επαγγέλματα των  μικρότερων στο επόμενο διάστημα!
• Μερικά από αυτά:

Σύμβουλος Κυκλικής Οικονομίας (Circular Economy Consultant)

Ειδικός Τεχνητής Νοημοσύνης για Εκπαίδευση / Ψυχική Υγεία

Γενετικός Σύμβουλος (Genetic Counselor)

Ειδικός Πολιτιστικής Καινοτομίας (Cultural Innovation Expert)

Σχεδιαστής Εκπαιδευτικών Εμπειριών (Learning Experience Designer)

• Στήριξε, μην πιέζεις. Ο έφηβος που στηρίζεται ανθίζει. Αυτός που πιέζεται, αντιστέκεται ή υποτάσσεται.
• Ανέλαβε τον ρόλο σου ως συνοδοιπόρος, όχι οδηγός. Είναι η ζωή του.

❓Και αν δεν υπάρχει πλάνο από τη μεριά του νέου; Τότε τι;

Πολλές φορές, φτάνοντας στη συμπλήρωση του μηχανογραφικού, διαπιστώνουμε ότι ο/η νέος/α δεν έχει ξεκάθαρο πλάνο. Δεν ξέρει τι τον/την ενθουσιάζει, δεν φαντάζεται τον εαυτό του/της σε κάποια συγκεκριμένη επαγγελματική εικόνα.

Αυτό δεν είναι αποτυχία, είναι ειλικρινής διαπίστωση. Και δεν γιατρεύεται ούτε με τους αριθμούς των σχολών, ούτε με τις περσινές βάσεις, ούτε με μια γρήγορη “λογική” αντιστοίχιση επιδόσεων και επιλογών.

👉 Η επαγγελματική πορεία δεν είναι μαθηματική εξίσωση. Είναι ζήτημα νοήματος.

Κι αυτό το νόημα, όταν δεν έχει ακόμη διαμορφωθεί, δεν υποκαθίσταται από πίνακες ή στατιστικά.

Εδώ ακριβώς ξεκινά ο ρόλος του συμβούλου σταδιοδρομίας:

• Να ανοίξει χώρο για ερωτήσεις, όχι για απαντήσεις έτοιμες,
• Να στηρίξει τον/τη νέο/α να δει τα κομμάτια του εαυτού του που ήδη υπάρχουν, αλλά δεν είχαν ποτέ λόγο να μπουν στο τραπέζι,
• Να συνδέσει επιθυμίες, εμπειρίες, αξίες και ικανότητες, ακόμη κι αν όλα είναι ακόμα λίγο θολά.

🎯 Ένα πλάνο μπορεί να ξεκινήσει με ασάφεια, αρκεί να ξεκινήσει με αλήθεια. Όχι για να “δηλωθεί” σωστά μια σχολή, αλλά για να δηλωθεί ο ίδιος ο εαυτός στη ζωή.

Δεν ψάχνουμε μόνο τι να δηλωθεί. Ψάχνουμε ποιος θέλει να το δηλώσει και γιατί. Εκεί βρίσκεται το πραγματικό “μηχανογραφικό” της ζωής.

📣 Αν βρίσκεστε σε αυτό το σημείο, μην το περάσετε μόνοι. Ένας επαγγελματίας σύμβουλος σταδιοδρομίας μπορεί να σταθεί δίπλα σας με σεβασμό, γνώση και καθαρό βλέμμα, για να φωτίσει τα σημεία που ακόμα φαίνονται θολά.

Διαβάστε επίσης: Μηχανογραφικό 2025: Μια συζήτηση για το επόμενο βήμα ζωής

Παναγιώτης Μαυρωνάς

Εκπαιδευτικός – Σύμβουλος Σταδιοδρομίας

Πιστοποιημένος από τον ΕΟΠΠΕΠ (Μητρώο Α279)

Μέλος ΕΛΕΣΥΠ

Μέλος Επαγγελματικού Συλλόγου Συμβούλων Σταδιοδρομίας