“Ύμνος εις την Ελευθερίαν” (1825-2025): Δωρεά σπάνιου ιστορικού τεκμηρίου στην Παλαιά

Η ΔΕ της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας («Παλαιά») με ιδιαίτερη χαρά ανακοινώνει, ότι ανάμεσα στα πάμπολλα σημαντικά τεκμήρια, τα οποία διαθέτει το πλούσιο ιστορικό και μουσικό αρχείο της, συμπεριλαμβάνεται πλέον κι επισήμως ένα από τα ελάχιστα αντίτυπα της σπάνιας και ιστορικής από κάθε άποψη έκδοσης του Σολωμικού «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» (περιέχουσα και την εξίσου ιστορική παράλληλη μετάφραση του ποιήματος στα ιταλικά από τον Gaetano Grassetti), η οποία είδε το φως στο Μεσολόγγι το 1825 (ακριβώς πριν από 200 έτη).

Το σημαντικότατο αυτό τεκμήριο ανήκε στη συλλογή της οικογένειας Κουρκουμέλη-Ροδόσταμου κι ευγενώς δωρήθηκε στην Παλαιά Φιλαρμονική (μαζί με άλλο μουσικό υλικό) από την ιστορικό Αικατερίνη Κουρκουμέλη-Ροδόσταμο και τον αδελφό της Δημήτριο Κουρκουμέλη-Ροδόσταμο, διεθνώς διακεκριμένο αρχαιολόγο και μέλος του σώματος των Θεμελιωτών της Παλαιάς Φιλαρμονικής.

Ακολούθησε η δέουσα και χρονοβόρα συντήρηση του τεκμηρίου, η οποία ολοκληρώθηκε πρόσφατα, κι έτσι αυτό θα εκτίθεται πλέον από τις επόμενες ημέρες στην ειδική προθήκη του Μουσείου Μουσικής της Παλαιάς, την αφιερωμένη στις μελοποιήσεις του Σολωμικού «Ύμνου» από τον Νικόλαο Χαλικιόπουλο Μάντζαρο. 

Πράγματι, φαίνεται ότι ο Μάντζαρος είχε υπόψη του τη συγκεκριμένη έκδοση του έργου του Σολωμού για την πρώιμη πλήρη μελοποίηση του «Ύμνου» (1829-30) ή τουλάχιστον τη μορφή με την οποία αυτός δημοσιεύθηκε στο Μεσολόγγι. Με τη δωρεά της Αικατερίνης και του Δημήτριου Κουρκουμέλη, λοιπόν, η Παλαιά Φιλαρμονική προσθέτει στην ιστορική συλλογή της ένα ακόμη τεκμήριο συνδεδεμένο με τον Μάντζαρο (ο οποίος μέχρι τον θάνατό του το 1872 είχε την καλλιτεχνική ηγεσία της ΦΕΚ).

Ένα ακόμη Μαντζαρικό τεκμήριο στο Μουσείο της Παλαιάς, λοιπόν, δίπλα, ενδεικτικά: στις αφιερωμένες στον ναπολιτάνο συνθέτη Niccolo Zingarelli «Δώδεκα Φούγκες» (το μοναδικό εν Ελλάδι αντίτυπό τους και από τα ελάχιστα στον κόσμο, το οποίο πρωτοπαρουσίασε συναυλιακά η Παλαιά στην Κέρκυρα το 1995), στην πιανιστική εκδοχή της εισαγωγή στην καντάτα «Ulisse agli Elisi» (αποτελεί μέρος του ρεπερτορίου της συμφωνικής ορχήστρας του ιδρύματος), στα χειρόγραφα των θρησκευτικών έργων του Μάντζαρου για το ορθόδοξο δόγμα (απόσπασμα εκ των οποίων μεταγραμμένο περί το 1880 για την μπάντα της Παλαιάς υπό τον τίτλο “Musica Religiosa”, διασκευάστηκε εσχάτως και για εκκλησιαστικό όργανο) και φυσικά στις πολλαπλές εκδόσεις του μελοποιημένου Σολωμικού «Ύμνου», αλλά και σε άλλα πολλά. 

Αξίζουν θερμότατες και ειλικρινείς ευχαριστίες στην Αικατερίνη και στο Δημήτριο Κουρκουμέλη γι’ αυτή τους την ευγενική και ουσιαστική πρωτοβουλία, με την οποία προσφέρουν την ευκαιρία σε ερευνητές και φιλίστορες να έχουν βιωματική επαφή εκ του πρωτοτύπου με ένα εμβληματικό έργο του νεώτερου ελληνισμού, ενώ ταυτόχρονα προσθέτουν έναν ακόμη κρίκο στο αυθεντικό υλικό που διαθέτει η Παλαιά Φιλαρμονική από τον εμπνευστή και διαμορφωτή της, Νικόλαο Χαλικιόπουλο Μάντζαρο, ακριβώς 230 έτη μετά τη γέννησή του.